KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME: KAMULAŞTIRMA KANUNUNUN 21 VE 22’NCİ MADDELERİNİN UYGULANMASI

Authors : Sencer Abdullah AKKOYUNLU

Pages : 67-103

Doi:10.54704/akdhfd.1035030

View : 24 | Download : 40

Publication Date : 2022-06-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamulaştırma idarenin kamu yararını sağlamak için gerçekleştirmiş olduğu bir işlemdir. Kamu yararı olmaksızın yapılan bir kamulaştırma gereksizdir. Böyle bir kamulaştırma hem kamu gelirinin gereksiz yere harcanmasına yol açabilmekte ve emek ve zaman kaybına sebep olabilmekte hem de kamulaştırılan taşınmazın malikinin mülkiyet hakkına yapılan meşru olmayan bir müdahale teşkil edebilmektedir. Taşınmazın kamulaştırılmasında var olması gereken kamu yararının başlangıçta var olmakla birlikte bir süre sonra ortadan kalkması da mümkündür. Yani kamulaştırma için gerekli işlemlere başlanıldıktan sonra taşınmazın kamulaştırılması için gerekli olan kamu yararı bir süre sonra varlığını yitirebilmektedir. Bu durum bazen kısa süre içinde bazen ise kamulaştırma sürecinin ilerleyen aşamalarında gerçekleşebilmektedir. Hatta taşınmazın kamulaştırma süreci tamamlanıp, taşınmazın mülkiyeti idareye geçtikten sonra bile böyle bir durumla karşı karşıya kalmak mümkündür. İşte bu ihtimalleri göz önünde bulunduran kanun koyucu idarenin kamulaştırmadan tek taraflı olarak vazgeçebilmesini 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 21’inci, idare ile eski malik veya mirasçılarının anlaşmaları suretiyle kamulaştırmadan vazgeçebilmelerini ise Kanunun 22’nci maddesinde düzenlemiştir. Kamulaştırma Kanunun 21’inci maddesi gereğince idarenin tek taraflı olarak kamulaştırmadan vazgeçmesi kamulaştırma kesinleşinceye kadar gerçekleştirilebilmekte, idare ile eski malik veya mirasçılarının anlaşmaları suretiyle kamulaştırmadan vazgeçme ise kamulaştırma kesinleştikten sonra gerçekleştirilebilmektedir. Her iki halde de asıl belirleyici idare olmaktadır. Kamulaştırmadan tek taraflı vazgeçmede sadece idarenin böyle bir tercihte bulunması yeterlidir. Yani idarenin tek taraflı iradesi kamulaştırmanın kaderini belirleyebilmektedir. Tarafların anlaşarak vazgeçmelerinde de vazgeçme teklifinin idareden gelmesi gerektiğinden idarenin tercihi ön plana çıkmaktadır. Aslında böyle olması şaşırtıcı değildir. Kamulaştırma sürecine girerken kamulaştırmada kamu yararı olup olmadığını idare belirlediğine göre ondan vazgeçmede de idarenin vazgeçme yönündeki kararı etkili olmalıdır. Kamu yararının varlığına da yokluğuna da karar vermede idarenin tercihi çok önemlidir.
Keywords : Kamulaştıma, Mülkiyet hakkı, Kamulaştırmanın amacı, Kamulaştırmanın kesinleşmesi, Kamulaştırmadan vazgeçme