İŞÇİLİK ALACAKLARININ TAKASI

Authors : Bülent Ferat İşçi

Pages : 1169-1204

Doi:10.54704/akdhfd.1283996

View : 51 | Download : 140

Publication Date : 2025-01-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Takas, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 139-145 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Ancak bireysel iş kanunlarında takasa ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. Takas diğer özel hukuk ilişkilerinde olduğu gibi, iş hukukunda önemli bir yere sahiptir. Her ne kadar, iş sözleşmesinde tarafların karşılıklı olarak üstlendikleri edim, aynı cins olmasa da bazı durumlarda, işçi ve işverenin iş ilişkisinden veya başka bir ilişkiden dolayı, karşılıklı para borcu-alacağı olmaktadır. Bu noktada, özellikle işverenin işçiden para alacağı olduğu durumda, takas kurumu gündeme gelmektedir. Ancak işçi alacağı, özellikle ücret alacağı işverene ve üçüncü kişilere karşı korunma altında olduğu için, kanun koyucu, iş hukukunda takasa ilişkin özel kısıtlamalar getirmiştir. Nitekim TBK m. 407/2, takas kurumunda genel olarak aranmayan “rıza” unsurunu, iş ilişkilerinde aramış ancak işçinin kasten sebebiyet verdiği yargı kararıyla sabit bir zarardan doğan alacakta “rıza” unsurunu aramamıştır. Öte yandan, söz konusu madde hükmü, “rıza”yı sadece ücret borcu kapsamında değerlendirmiştir. Bu kapsamda, işçinin alacağı tazminatlarda, takasın ne şekilde gerçekleşeceği açık değildir. Çalışmada, öncelikle, takas kurumu ve takasın şartları kısaca incelenecek, daha sonra ise, TBK, İşK, BİK ve DİK’na tabi işçilerin ücretlerinin ve tazminatlarının takasa tabi tutulup tutulamayacağı ve söz konusu takasın şartları detaylıca incelenecektir.
Keywords : Ücretin Takası, Tazminatların Takası, İşçinin Rızası, Takasta Sınır, Haczedilebilirlik Sınırı