İDARİ USUL VE İDARİ YARGI KARARLARI IŞIĞINDA ULUSLARARASI KORUMA STATÜSÜ BAŞVURULARI

Authors : Lale Burcu Önüt

Pages : 635-661

Doi:10.54704/akdhfd.1542492

View : 56 | Download : 87

Publication Date : 2025-01-14

Article Type : Research Paper

Abstract :İdare hukuku statülere dayalı bir hukuk dalıdır. Kişiler belirli bir statüye dahil olmakla söz konusu statüye ilişkin kurallara tabi olurlar. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre; mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüleri uluslararası koruma statüleridir. Söz konusu statüler, ilgililerine statü belirleme işlemleri sonrasında verilmektedir. Bu sürecin dört temel aşamadan oluştuğu belirtilebilir. Bu aşamalardan ilki başvuru, ikincisi kayıt ve kontrol, üçüncüsü mülakat ve dördüncüsü karar aşamasıdır. Uluslararası koruma statüsüne başvuru üzerine kabul veya ret kararı verilebileceği gibi 6458 sayılı Kanun m. 64’te belirtilen durumlarda uluslararası korumanın haricinde tutulma, 6458 sayılı Kanun m. 72’de belirtilen durumlarda kabul edilmezlik kararı, 6458 sayılı Kanun m. 77’de belirtilen durumlarda başvurunun geri çekilmiş sayılmasına karar verilebilir. 6458 sayılı Kanun m. 79’da belirtilen durumlarda da hızlandırılmış değerlendirme süreci neticesinde karar verilir. Uluslararası koruma statüsü başvuruları üzerine verilen kararların tebliğinden itibaren kural olarak on gün içerisinde Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonu’na itiraz edilebilir. İtiraz üzerine veya doğrudan idari yargıda dava açılabilmesi de mümkündür. Bu durumda İdare Mahkemesi’nin kararı üzerine istinaf kanun yoluna başvurulabilir. Kabul edilmezlik kararı ile hızlandırılmış değerlendirme neticesinde verilen kararlara karşı ise yalnızca yargı yoluna başvuru söz konusu olabilir. İdare mahkemelerinin bu durumda verdiği kararlar kesindir. İdari yargı kararları çerçevesinde uluslararası koruma statüsü verilmesi sürecinde yaşanan başlıca sorunların özellikle mülakat aşamasına, korku, risk ve inanılırlık değerlendirmesine, kamu düzeni ile bireysel çıkar dengesinin sağlanması ile uluslararası raporların mümkün mertebe dikkate alınması gerekliliğine ilişkin olduğu belirtilebilir. Çalışmamızda öncelikle idari usul yönüyle uluslararası koruma statüsü verilmesi sürecinin aşamaları ile başvurular üzerine verilen kararlara karşı hukuki başvuru yolları incelenmekte, ardından idari yargı kararları ışığında statü belirleme işlemlerine ilişkin başlıca sorunlar değerlendirilmektedir.
Keywords : Mülteci, Şartlı Mülteci, İkincil Koruma, Uluslararsı Koruma Statüsü, İdari Yargı