Biyopolitika ve Savaşım: Foucault ve Agamben Arasındaki Ayrımın Kavramsal İçeriği

Authors : Efe BAŞTÜRK

Pages : 1-23

Doi:10.14782/sbd.2017.63

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2017-10-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Foucault ve Agamben biyopolitika kavramına farklı açılardan yaklaşırlar. Foucault’cu teoride biyopolitika,  “ırk-temelli” bir düşünceye benzerlik üzerinden kurulur; ve bu, yaşam ile ölümün birbirine eklemlendiği  pozitif bir bağlama işaret eder. Foucault’cu biyopolitika, iktidar ilişkilerinin üretici bağlamını merkeze  alan bir bağlama odaklanır. Bu bağlamda iktidar, yaşamı denetlemek suretiyle özgürlük alanları açan bir  tertibat olarak değerlendirilir. Foucault, bunu örneklemek için yaşamı üretkenleştiren biyopolitik mantık  düşüncesini ortaya atar. Bedeni güç, sağlık, istek, vb. bağlamlarda üretken kılmaya yönelik biyopolitik  tertibatlar, güvenlik mefhumunu yaygınlaştırmayı konu edinirler. Agamben ise, yaşamın ölüme terk  edildiği bir biyopolitik mekân insert ignore into journalissuearticles values(kamp); tasvir ederek kavrama negatif bir anlam yükler. Buna göre biyopolitik  iktidar, yaşamın içeriğine olumsal bir ölüm momentinin eklenmesidir. Başka bir ifadeyle, biyopolitika,  yaşatmayı ve öldürmeyi eş zamanlı örgütleyen ve birbiriyle ilişkilendiren istisnai bir iktidar gücünü temsil  eder. Agamben için biyopolitika, yaşam ve ölümün iç içe geçtiği istisnai mekanlarda temsil edilir. Foucault  için mekan, bedeni üretken kılmaya dönük güvenlikleştirici tertibatlar içermekte iken, Agamben, mekanı  bütünüyle yaşam ve ölümün olumsal olarak birbirine dolayımlandığı bir eşik olarak görür. Bu makalede  amacım, Foucault ve Agamben’in biyopolitika kavramına dair farklılıklarını savaşım kavrayışı üzerinden  tartışmaktır. Çünkü savaş mefhumu, biyopolitikanın yaşama dair Agamben’de negatif ve Foucault’da ise  pozitif yüklemlerini içeren bir bağlama sahiptir. Foucault ve Agamben arasındaki kavramsal farklılık,  ikilinin biyopolitika kavramına eklemledikleri savaş mefhumunda izlenebilir. Foucault, biyopolitik iktidara  içkin savaşım olgusunda yaşamı üretkenleştiren faktörleri sekteye uğratan unsurların ayıklanmasını  görür. Buna göre toplumsal-politik yaşam, üretken olmasını engelleyen unsurlara karşı sürekli savaş ve  gözetim halinde olmalıdır. Örneğin disipliner mekanlar, toplumsal yaşamın üretken-üretken olmayan  unsurları arasındaki ayrımın temsil edildiği yerlerdir. Fakat Agamben, biyopolitik iktidarın işlediği  savaşım olgusunda, savaşın olumsal ve istisnai çalışmasına odaklanır. Buna göre savaş, toplumsal yaşamın  ötesinde bulunan bir “dışarısı” ile yürütülen mücadele değildir. Savaş, toplumun içerisine kaydırılabilecek  bir olgudur. Bu sayede yaşam, hem total denetime alınabilmekte hem de iktidarın olağanüstü işleyişine  belli bir olağanlık sağlanabilmektedir. Savaşım ve biyopolitika, disiplin ile üretkenleştirmenin ve yaşam  ile ölümün iç içe geçerek birbiriyle ilişkilendiği bir momente tekabül etmesi bakımından modern ve geçdönem  iktidar ilişkilerini kavrayabilmenin özgül bir momentini oluşturur.
Keywords : Biyopolitika, Yönetimsellik, Çıplak Hayat, İstisna Hali, Savaşım