İstanbul'da Yerel Siyasetin Değişimi: Göç Olgusu ve Kentleşmenin Elit Dönüşümüne Etkileri

Authors : Adem Bağış Alçiçek

Pages : 316-340

Doi:10.14782/marmarasbd.1438797

View : 258 | Download : 271

Publication Date : 2024-10-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Göç olgusu çeşitli şekillerde gerçekleşmektedir. Köyden kente göç özellikle son yüzyılda oldukça irdelenmiş bir konudur. Kente temas eden bu serüven, doğal olarak kenti ve kentliyi etkilemektedir. Cumhuriyet Dönemi\'nde İstanbul, özellikle 1950\'li yıllardan itibaren çok yoğun biçimde kırsal göç almıştır. Söz konusu süreç, hızlı bir kentlileşmeyi beraberinde getirmiştir. Bu durumun Türkiye\'nin toplumsal yapısına büyük etkileri olmuştur. Toplumsal yapının heterojen bir parçası olan İstanbul, sosyal dönüşümden en çok etkilenen kent olmuştur. Kente gelen büyük kitleler, kentsel üretime hızlı bir biçimde katılmıştır. Kentsel ürünün dağıtımı yerleşik elitler tarafından yapılmaktayken gelenler bir süre sonra dağıtım mekanizmasına katılmak istemiştir. Yeni kentliler, yerleşikler gibi hem üretim hem dağıtım süreçlerine dahil olmak istemiştir. Bu göçmen kitle eskilerden farklı olarak, kırsal yapı ve değerleri koruyarak kentlileşme özelliği taşımaktadır. Anılan kitle, zaman içerisinde siyasal, iktisadi, sosyal ve kültürel tüm sahalarda kentin paydaşı olarak yer almaya başlamıştır. Bu çerçevede, elit zümreye dahil yerleşiklerle birlikte iki farklı elit grup ortaya çıkmıştır. Elit kökenli olmayan birey ve kitleler elitleşerek dönüşmüştür. Onlar dönüşürken onlarla iletişim ve etkileşim halinde bulunan eski elitler ise konumlarını kaybetmemek için dönüşme mecburiyetinde kalmıştır. Bu bağlamda, 1950\'lerden itibaren yoğunlaşıp 1980\'lerde zirve yapan göç ve kentleşme sürecinin İstanbul\'da elit dönüşümüne büyük bir etkisi olmuştur. Bu dönüşüm yerel siyaseti, yerel siyasal talepler ve yerel siyasetçi profili yönünden köklü biçimde değiştirmiştir.
Keywords : Yerel Siyaset, Göç, Kentleşme, Elit, Dönüşüm