Ebussuud Efendi’nin Görüşleri ve Osmanlı Toprak-Vergi Rejimi Hakkında Bir Değerlendirme

Authors : Muhammed Emin Gürsoy

Pages : 23-32

Doi:10.58686/marufiktisat.1577564

View : 45 | Download : 57

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Ebussuud Efendi’nin fetvaları bağlamında Osmanlı toprak rejimi üzerine ekonomi-politik bir incelemedir. Osmanlı toprak rejiminin Ebussuud’un fetvalarının bir eseri mi olduğu yoksa Ebussuud’un fetvalarının Osmanlı sisteminin fıkhi zeminini oluşturmaktan ibaret mi olduğu kesin olmamakla birlikte, makalenin amacı arka planda yer alan iktisadi zihniyeti çözümlemektir. Bu çerçevede öncelikle klasik Hanefi fıkıh literatürüne ve toprak tartışmalarına iktisat tarihi bağlamında bakılmıştır akabinde Ebussuud’un fetvaları ve Osmanlı toprak rejimi aktarılmıştır. Söz konusu iktisadi zihniyeti doğrudan anlayabilmek için herhangi bir kaynak metin bulunmadığından tarihsel uygulamalardan ve Ebussuud’un görüşlerinden yola çıkılarak ekonomi-politik yorum yapılmaya çalışılmıştır. Son olarak, Ebussuud’un ve Osmanlı sisteminin İslam iktisadı içerisindeki yeri belirlenmeye ve bugünün dünyasında karşılık gelebileceği durumlar ve iktisaden taşıdığı muhtemel anlamlar değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Ebussuud Efendi, fetva, Osmanlı ekonomisi, toprak-vergi rejimi, haraci arazi, miri arazi, devlet müdahalesi, mülkiyet ilişkileri, toplumsal sınıflar