Dijital Gözetimin Pazarlama Amaçlı Aracıları: “Çerezler” ve Çerez Kullanımında “Açık Rıza”

Authors : Merih TAŞKAYA, Ömür TALAY

Pages : 356-376

Doi:10.31123/akil.534603

View : 28 | Download : 12

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih, insanlığın bilim ve teknoloji alanında atmış olduğu ilk adımları, deyim yerindeyse daha koyu harflerle yazar. Yeniliklerin başlangıç noktası olarak kabul edilen bu ilk adımlar, daha sonraki gelişmelere de dayanak olarak kabul edilir. Yaşadığımız çağdaki teknolojik gelişmeler de ileride gerçekleşecek olan daha büyük gelişmelerin başlangıç noktası olarak öngörülmektedir. Öte yandan, dijital teknolojilerde yaşanan gelişmeler için “henüz yolun başındayız” düşüncesi, pek çok uzman tarafından dile getirilmiştir. Tüm gelişmeler gibi, cesaretlendirici ve korkutucu sonuçları içinde barındıran dijital dünyaya dair gelişmeler, kişisel verilerin güvenliği söz konusu olduğunda genellikle kötümser öngörüleri gündeme getirmektedir. Pazar kurallarının geniş hakimiyeti nedeniyle, dijital gözetime konu olan “kişisel verilerin güvenliği” sorunu, konu üzerine çalışan sosyal bilimcilerin sıklıkla uyarıda bulunduğu bir alan haline gelmiştir. Pazarlama amaçlı geliştirilen yazılımlar, dijital birer göz gibi çalışmakta, kişisel verilerin pazarlama hedefleri temelinde elde edilmesinde aktif rol oynamaktadır. Özellikle çerez kullanımının aracı kılındığı bu tür uygulamalarda kişilerin açık rızasının alınması konusundaki karmaşa, hem çerez kullanımının bir hizmet sunumu için koşul haline getirilmesi noktasında, hem de yine bu kapsamda açık rıza kavramının tanımındaki bulanıklık nedeniyle sorunlu bir alan yaratmaktadır. Bu çalışmada bu sorun, yargı ve denetleme aktörlerinin görüşleri ışığında, alana ilişkin literatür ve yasal mevzuat kapsamında değerlendirilmiştir.
Keywords : Dijital Gözetim, Veri Gözetimi, Kişisel Veri, Açık Rıza, Dijital Pazarlama, Çerezler