Yer Radarı (GPR) Kullanılarak Trabzon St. Anna Kilisesi’ndeki Kripta’nın Belirlenmesi

Authors : İlker Mete Mimiroğlu, Cahit Karakök, Fırat Yiğit

Pages : 340-351

View : 51 | Download : 47

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Trabzon’un Ortahisar ilçesinde bulunan Aziz Anna (Küçük Ayvasıl) Kilisesi, Trabzon\\\'un ayakta kalan en eski kilisesidir. Bu mütevazı yapının üzerinde inşa kitabesi bulunmadığından, kesin inşa tarihini belirlemek mümkün değildir. Üç nefli bazilikal plan düzenine sahip olması, araştırmacıların yapının Erken Bizans döneminde inşa edildiğini öne sürmelerine yol açmıştır. Kilisede onarım kitabesi mevcuttur. Giriş kapısının güney tarafında, altı satırlık yazıtta İmparator I. Basil, İmparator VI. Leo ve İmparator Aleksandr’ın ortak hükümdarlık döneminde, MS 884-885 yıllarında restore edildiği yazmaktadır. Günümüze kadar çeşitli onarımlarla ayakta kalabilen bu yapı, küçük boyutuna rağmen bazilika planının önemli bir örneğini temsil etmektedir. Cephelerde taş eserlerin yeniden kullanımı ve içerideki duvar resimlerinin kalıntıları, yapının tarihî önemini vurgulamaktadır. Kilisenin altında, doğrudan erişilemeyen bir kriptanın varlığı, Trabzon İmparatorluğu\\\'nun önde gelen figürlerinin burada gömülmüş olabileceği olasılığıyla onu özel bir mezar yapısı haline getirmektedir. Bu çalışma, Trabzon\\\'daki Saint Anna Kilisesi\\\'nin apsis kısmı altında var olduğu ileri sürülen kripta bölümünün tespiti amacıyla yapılan GPR (Yer Radarı) uygulamasına odaklanmaktadır. 2022 yılında kilisenin alt katında yer alan bir mezar odasının (kript) varlığını doğrulamak amacıyla 350HS dijital korumalı antene sahip UtilityScan sistemi kullanılmıştır. Kilise zemininden 5 m ve 8 m derinliklere kadar olan alanları taramak için ölçümler yapılmıştır. 0,25 m aralıklarla profiller boyunca iki boyutlu radar verileri alınmış ve önceki hatlara dik ek profiller de oluşturulmuştur. Ardından, farklı derinlik dilimlerine ait üç boyutlu kesitler hazırlanmıştır. Sonuçlar, analiz edilen kilise zemininin altında gömülü bir odanın varlığına işaret etmektedir.
Keywords : Kilise, Kripta, GPR, Aziz Anna, Trabzon