Kadın Toplumsal Cinsiyet Rolü Stresi Ölçeği’nin (KTCRSÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Muharrem KOÇ, Özlem Haskan avcı, Öznur Bayar

Pages : 284-297

Doi:10.21764/efd.64170

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2017-04-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal cinsiyet rolleri toplumdan topluma değişebilmekte ve biyolojik cinsiyetten farklı olarak, sonradan öğrenilmektedir. Çoğu zaman bireyler, istemeden de olsa toplumsal cinsiyet rollerine uygun hareket etmek durumunda kalabilmektedirler. Toplumsal cinsiyet rolüyle ilgili toplumun beklentilerinden kaynaklı olarak bireyin yaşadığı strese, toplumsal cinsiyet rolü stresi denmektedir. Toplumsal cinsiyet rolü stresini geçerli ve güvenilir olarak ölçebilecek bir ölçme aracına Türkiye kültüründe rastlanmamıştır. Bu nedenle, bu çalışmada kültüre özgü bir Kadın Toplumsal Cinsiyet Rolü Stresi Ölçeği’nin geliştirilmesi amaçlanmıştır. KTCRSÖ’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları 721 kadın üniversite öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Veriler SPSS 23.0 ve LISREL 8.8 programıyla analiz edilmiştir. KTCRSÖ’nün geçerlik çalışmaları için öncelikle uzman görüşü alınmıştır. Ardından yapı geçerliği, açımlayıcı faktör analizi ile incelenmiştir.  KTCRSÖ, 20 maddeden oluşan, 4 faktörlü ve beşli derecelendirme tipinde bir ölçektir. 4 faktör bir arada, toplam varyansın % 64’ünü açıklamaktadır. Ölçüt bağıntılı geçerlik çalışması kapsamında KTCRSÖ’nün, Zeyneloğlu ve Terzioğlu insert ignore into journalissuearticles values(2008); tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği insert ignore into journalissuearticles values(TCRTÖ); ile korelasyonlarına bakılmıştır. TCRTÖ ile KTCRSÖ pozitif yönde ve manidar düzeyde .681’lik bir korelasyon saptanmıştır. KTCRSÖ’nün güvenirliği ise Cronbach Alpha katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(Alpha = .926);  ve testi yarılama yöntemi ile insert ignore into journalissuearticles values(.97); sınanmıştır. Çalışma sonucunda, KTCRSÖ’nün kullanılabilirliği tartışılmış ve ölçekle ilgili bazı öneriler sunulmuştur.
Keywords :