Antalya’da Doğal Olarak Yetişen Yabani Keçiboynuzu Genotiplerinde Farklı Lokasyonların Meyve ve Tohum Özellikleri Üzerine Etkileri

Authors : Recep Balkıç, İlknur Polat, Hamide Gübbük

Pages : 74-80

Doi:10.29048/makufebed.1454370

View : 26 | Download : 18

Publication Date : 2024-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye; İspanya, Portekiz, İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerin aksine, doğal keçiboynuzu popülasyonu açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Doğal keçiboynuzu yayılış alanlarında, yabani genotipler daha yaygın olarak bulunmaktadır. Bilindiği gibi yabani genotipler, kültür formları ile karşılaştırıldığında, tohum randımanı açısından daha avantajlıdırlar. Zira son yıllarda keçiboynuzu, meyvesinden ziyade tohumu için ticareti yapılan bir tür konumuna geçmiş ve yeni kurulan bahçelerde tohum özelliklerinden dolayı yabani genotipler tercih edilmeye başlanmıştır. Türkiye’de, başta Antalya ve Mersin olmak üzere Muğla’da yabani ve kültür tiplerinde seleksiyon çalışmaları yapılmıştır. Bununla birlikte, Antalya’nın ilçelerinde sadece yabani genotiplere ait meyve ve tohumların fiziksel özelliklerine yönelik bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle yürütülen bu çalışmada, keçiboynuzu yetiştiriciliğinde üretim miktarı açısından ön planda olan Antalya ve ilçelerinden seçilen yabani genotiplerin, meyve ve tohumlarının fiziksel özellikleri incelenmiştir. Bu kapsamda meyve uzunluğu, meyve eni, meyve et kalınlığı ve meyve ağırlığı ile tohum sayısı ortalama tohum ağırlığı ve tohum randımanını ilçelere göre farklılıkları ortaya konmuştur. İncelenen fiziksel özellikler ilçelere göre farklılık göstermiştir. Bu durumun, coğrafi konum ve ekolojik farklılıklardan kaynakladığı belirlenmiştir. İncelenen tüm özellikler açısından Demre lokasyonunun ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Demre ilçesinde incelenen en önemli kriterlerden meyve uzunluğu 19.03 cm, meyve ağırlığı 10.93 g ve tohum randımanı %26.80 olarak belirlenmiştir. Demre lokasyonunu Kumluca lokasyonu izlemiştir. Ayrıca tohum randımanı, coğrafi konum olarak güneyde bulunan ve rakımı düşük olan lokasyonlarda, kuzeyde ve denizden yüksek olan lokasyonlara göre daha yüksek saptanmıştır. Bu araştırma sonucunda, özellikle tohum üretimine yönelik yeni kurulacak bahçelerde Demre lokasyonundan alınacak çoğaltma materyallerinin kullanılması önerilmiştir.
Keywords : Ceratonia siliqua, tohum randımanı, yabani genotip, Demre, E-410