TÜRKİYE EKONOMİSİNİN İTHALAT BAĞIMLILIĞININ İNCELENMESİ: GİRDİ-ÇIKTI MODELİ (2002-2012)

Authors : Esra ALP COŞKUN, Murat Ozan BAŞKOL

Pages : 294-318

Doi:10.30798/makuiibf.862579

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2022-03-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye ekonomisinde üretim yoğun olarak ara girdi ithalatına bağlı olarak gerçekleşmektedir. İthalatın ihracat tarafından yeterli oranda karşılanamadığı durumda ortaya çıkan dış ticaret açığı sorunu ilgili dönemlerde ithalatı azaltıcı tedbir ve politikaların uygulanmasını gerekli kılmaktadır. Yalnızca ithalatı gerçekleştiren sektörün tespiti yeterli olmamakta, söz konusu sektörün ithal ettiği ara girdileri hangi sektörlere vermek üzere tedarik ettiğinin de bilinmesi gerekmektedir. Bu amaçla çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2002 ve 2012 yılları için hazırlanan Girdi-Çıktı tabloları kullanılarak Türkiye ekonomisinde sektörlerin doğrudan ve dolaylı ithalat gereksinimlerini gösteren katsayılar hesaplanmıştır. İthalat bağımlılığının incelenmesi amacıyla yapılan hesaplamalar sonucunda sektörlerin toplam ithalat gereksinimlerini gösteren ithalatın geriye ve ileriye bağlantı etkileriyle sektörlerin doğrudan ithalat gereksinimleri iki dönem için karşılaştırılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, hangi sektörlerin sektörler arası girdi-çıktı ilişkileri nedeniyle ara girdi ithalatını diğer sektörlere kıyasla daha fazla arttırdığını göstermektedir. Sektörlerin geri ve ileri bağlantı katsayılarının, doğrudan ve dolaylı itahalat gereksinimlerinin hesaplamaları özellikle “Kimyasallar ve kimyasal ürünler” insert ignore into journalissuearticles values(11 nolu sektör); ile “Madencilik ve taşocakçılığı” insert ignore into journalissuearticles values(4 nolu sektör); sektörlerinin ithalat bağımlılığında en üst sırada yer aldığını göstermektedir
Keywords : Endüstriler arası analiz, Girdi Çıktı modeli, İthalat bağımlılığı