KIBRIS SORUNU’NDA ÖNEMLİ BİR GİRİŞİM: KIBRIS TÜRKTÜR PARTİSİ VE DEMOKRAT PARTİ İLE İLİŞKİLERİ

Authors : Mehmet BALYEMEZ

Pages : 1709-1728

Doi:10.30798/makuiibf.979807

View : 16 | Download : 16

Publication Date : 2022-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’nin Kıbrıs’la ilişkisinin kökleri 500 yıllık bir geçmişe uzanır. Kıbrıs’taki Türk varlığı, Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs’ı fethettiği 1571 yılında başlamış ve 307 yıl boyunca Osmanlı egemenliğinde kalmıştır. Ancak bu durum 19’uncu yüzyılın sonralarında değişmiş ve 1878 yılından itibaren Kıbrıs’ta İngiliz egemenliği başlamıştır. Kıbrıs Türkleri 1878 yılından itibaren bir yandan Rumların Enosis mücadelelerine karşı direnirken diğer yandan da Osmanlı dönemindeki sosyal, siyasal ve kültürel haklarını almak için mücadele etmişlerdir. Türkiye hükümetleri 1950’li yıllara kadar olan dönemde Kıbrıs Türklerinin bu mücadelesine kısmen destek verirken Lozan Barış Antlaşması ile Akdeniz’de kurulan dengenin bozulmamasına özen göstermişlerdir. Bu durum Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 1950’li yıllardan sonra değişmeye başlamıştır. Yunanistan’ın Kıbrıs Rumlarının Enosis isteğini destekleme kararı alması ve bu kapsamda 1954 yılında Sorunu BM’ye taşıması ile 1955 yılında Ada’da başlayan şiddetin Kıbrıs Türklerine de yönelmesi Türkiye’nin Kıbrıs politikasını değiştirmesini sağlayan önemli gelişmelerdendir. Kıbrıs Türktür Partisi, bu gelişmelerin en yoğun yaşandığı 1955 yılı Ağustos ayında kurulmuş ve siyasi hayatına başlamıştır. Demokrat Parti’nin desteği ile kurulan Kıbrıs Türktür Partisi, Türkiye’nin Kıbrıs politikalarının uygulanmasını kolaylaştırırken iktidar partisinin Türkiye kamuoyunda 1958 yılından sonra azalmaya başlayan kamuoyu desteğinin artmasına da doğrudan etkisi olmuştur.
Keywords : Kıbrıs Türkleri, Demokrat Parti, Kıbrıs Sorunu, Kıbrıs Türktür Partisi, Enosis