Evcil Hayvan Spermalarının Dondurulmasında Farklı Kanatlı Türü Yumurta Sarılarının Koruyucu Etkileri

Authors : Burcu YALÇIN, Eser AKAL

Pages : 51-59

Doi:10.24880/maeuvfd.289172

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2017-09-13

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüze kadar suni tohumlama, tür koruma ve klinik tıp gibi birçok alanda gereksinim haline gelen sperma dondurulmasında, birçok tür için deneysel olarak tasarlanmış teknik ayarlamalar kullanıma girmiştir. Memeli spermalarının dondurulması için kullanılan birçok sulandırıcı içerisinde katkı maddesi olarak ilave edilmesi koşuluyla yumurta sarısı; içerdiği özel ajanların koruyucu etkileri sayesinde yerini almıştır. Bu amaçla geniş çapta kullanılmakta ve spermatozoon motilitesi, canlılığı ve fertilizasyon kapasitesi üzerinde etkiye sahiptir. Yumurta sarısında bulunan protein, lipit ve kolesterol dondurma sürecinde çeşitli aşamalar boyunca spermayı aktif olarak korumak için mevcutturlar. Daha iyi çözüm sonu sperma kalitesi elde etmek amacıyla farklı kanatlı türlerinin yumurta sarılarının geleneksel olarak kullanılan tavuk yumurta sarısı yerine kullanımı denenmiş ve hayvan türlerine göre farklı olmakla birlikte olumlu sonuçlar alınmıştır. Bu durum yumurta sarılarının biyokimyasal içeriklerinin farklılığından kaynaklanabilir. Bu kimyasal farklılıklar; farklı kanatlı türlerinin yumurta sarılarının oluşturduğu sulandırıcılarla yapılan sperma dondurulması işlemindeki çözüm sonu motilitesi ve spermatozoon bütünlüğü farklılıklarıyla açıklanabilir. Aygır, manda, boğa, koç ve domuz spermalarının dondurulmasında tavuk yumurta sarısı yerine kullanılan ördek, kaz, bıldırcın, güvercin, hindi ve keklik yumurta sarıları ile olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Farklı kanatlı türlerinin yumurta sarılarının, tavuk yumurta sarısı yerine alternatif bir kriyoprotektan olarak kullanılabileceği fakat bu değerlendirmenin daha net olabilmesi için doz planlamalarının ayrı ayrı denenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Keywords : sperma dondurma, sulandırıcı, yumurta sarısı, Evcil hayvan, farklı kanatlı türleri, koruyucu etkiler, sperma