Beliren Yetişkinlerde Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve Algılanan Stres Arasındaki İlişki: Öz-Düzenlemenin Aracılık Rolü

Authors : Oğulcan Barlas, Öner Çelikkaleli

Pages : 295-312

Doi:10.17860/mersinefd.1621401

View : 53 | Download : 84

Publication Date : 2025-04-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın temel amacı beliren yetişkinlerde psikolojik ihtiyaçların doyumu ve algılanan stres arasındaki ilişkide öz-düzenlemenin aracılık rolünün incelenmesidir. Bu amaçla 158’i erkek, 238’i kadın toplam 396 üniversite öğrencisinden veriler elektronik ortamda çevrimiçi olarak toplanmıştır. Bu öğrencilerin yaşlarının ortalaması 21.5 (ss=2.08), yaş aralığı 18 ile 29 arasındadır. Veri toplama aracı olarak ise Algılanan Stres Ölçeği, İhtiyaç Doyumu Ölçeği ve Öz-Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre psikolojik ihtiyaçların alt boyutu olan özerklik, yeterlik ve ilişkide olma ihtiyaçlarının doyumu ile algılanan stres arasında negatif yönde ilişkiler olduğu ve öz-düzenleme ile algılanan stres arasında da benzer biçimde negatif yönde ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca özerklik, yeterlik ve ilişkide olma ihtiyaçlarının doyumu ile öz-düzenleme arasında pozitif yönde ilişki olduğu görülmüştür. Öz-düzenlemenin aracılık rolü incelendiğinde, psikolojik ihtiyaçların doyumunun, algılanan stresi hem doğrudan hem de öz-düzenleme aracılığıyla dolaylı olarak etkilediği ve psikolojik ihtiyaçların doyumu ile algılanan stres arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü oynadığı görülmüştür. Elde edilen bulgular tartışılıp yorumlanmış ve ileride yapılacak araştırmalar için çeşitli öneriler sunulmuştur.
Keywords : Algılanan stres, öz-düzenleme, psikolojik ihtiyaç doyumu, beliren yetişkinlik