Doğal ve Yapay Tatlandırıcıların Glukoz İntoleransı, Karaciğer Enzimleri ve Oksidatif Stres Üzerine Etkisi

Authors : Merve PEHLİVAN ZENGİN, Eda KÖKSAL

Pages : 140-154

Doi:10.26559/mersinsbd.624135

View : 23 | Download : 7

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Özet Son zamanlarda düşük enerjili ya da enerjisiz tatlandırıcılar enerji ve glisemik etkilerden uzak oldukları gerekçesi ile şeker ikamesi olarak oldukça sık kullanılmaktadırlar. Bu tatlandırıcı türlerinin saf olarak kullanılması dışında günümüzde gıda ürünlerinin içerisinde sıkça bulunmaları tüketiciler tarafından alımını oldukça artırabilmektedir. Tatlandırıcılar sağlık üzerine etkileri açısından doğal ve yapay tatlandırıcılar olarak ikiye ayrılmaktadır. Deney hayvanlarında yapılan çalışmalarda yapay tatlandırıcı tüketimi enerji dengesini bozarak abdominal obezite, insülin direnci ve/veya bozulmuş glukoz toleransı dahil olmak üzere birçok metabolik sendrom bileşeni ile ilişkilendirilmektedir. Ayrıca karaciğer enzimleri ve oksidatif stres üzerine olumsuz etkisi olduğu da bildirilmektedir. Ancak yapay tatlandırıcıların glukoz intoleransını artırdığı, karaciğer enzimlerini ve oksidatif stres parametrelerini olumsuz etkilediğine dair çalışmaların yanında anlamlı sonuç bulunamayan çalışmalarda mevcuttur.  Bunun yanında doğal tatlandırıcıların insülin duyarlılığını artırdığı, kan glukozu üzerinde yararlı etkilerinin olduğu, karaciğer enzimleri ve oksidatif stres parametrelerini azaltıcı bir rol oynadıkları belirli çalışmalarda bildirilmektedir. Fakat doğal tatlandırıcıların bu parametreler üzerinde anlamlı etkisinin olmadığına dair çalışmalarda mevcuttur. Bu nedenle bu derlemede doğal ve yapay tatlandırıcıların glukoz intoleransı, karaciğer enzimleri ve oksidatif stres üzerine olan etkilerine yönelik çalışmaların derlenmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Tatlandırıcılar, Glukoz İntoleransı, Karaciğer Enzimleri, Oksidatif Stres