Deliryum yönetiminde farmakolojik olmayan hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Authors : Sevde ASLANGÜL, Fatma AYHAN, Candan TERZİOĞLU

Pages : 273-291

Doi:10.26559/mersinsbd.1051142

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada, ulusal ve uluslararası hemşirelik alanında yayımlanan lisansüstü tezlerde, deliryum yönetiminde kullanılan farmakolojik olmayan hemşirelik yaklaşımlarının incelenerek kanıt temelli hemşirelik girişimlerine katkı sağlaması amaçlanmıştır. Yöntem: Ulusal alandaki incelemelerde Yüksek Öğretim Kurulu insert ignore into journalissuearticles values(YÖK); Başkanlığı ulusal tez merkezi insert ignore into journalissuearticles values(YÖK tez merkezi); ve uluslararası alandakinde Proquest insert ignore into journalissuearticles values(Dissertations & Theses Global‎); veri tabanından 1 Ocak 2016- 11 Temmuz 2021 tarihleri arasında yayınlanan tezler taranmıştır. Taramalar Türkçe’de; deliryum, farmakolojik olmayan girişimler, önleme ve hemşirelik bakımı, İngilizce’de; delirium, non-pharmacological interventions, prevention ve nursing care kelimeleriyle gerçekleştirilmiştir. Raporlama özelliklerinin değerlendirilmesinde PRISMA 2020 Kontrol Listesi kullanılmıştır. Proquest’te 2456, YÖK tez merkezinde 345 olmak üzere toplam 2801 lisansüstü tezin başlığında anahtar kelimelerin geçtiği görülmüştür. Sonuç olarak, başlık, özet ve tam metine göre yapılan seçimlerden sonra 10 tez üzerinde karar verilmiştir. Bulgular: Lisansüstü tezlerin %70’i insert ignore into journalissuearticles values(n=7); doktora, %30’u insert ignore into journalissuearticles values(n=3); yüksek lisans tezidir. Doktora tezlerinin %85.7’si insert ignore into journalissuearticles values(n=6); uluslararası, %14.3’ü insert ignore into journalissuearticles values(n=1); ulusal literatüre aittir. Yüksek lisans tezlerinin %66.7’si insert ignore into journalissuearticles values(n=2); ulusal, %33.3’ü insert ignore into journalissuearticles values(n=1); uluslararası literatüre aittir. Bir yüksek lisans tezinde çevre düzenlemesi ile deliryumun önlenebileceği ortaya konmuştur. Uluslararası bir yüksek lisans tezinde uyku hijyeni kontrol listesinin kullanılmasının deliryumu azaltacağına yönelik bulgular mevcuttur. Doktora tezlerinde deliryum tanımlama araçları ile ilgili hemşirelere verilen eğitimler sonucunda hasta deliryum insidansında azalma yaşandığına dair verilere ulaşılmıştır. Sonuç: Ulusal ve uluslararası lisansüstü tezlerde deliryum yönetiminde farmakolojik olmayan hemşirelik girişimlerine kanıt düzeyinde bilgi sağlayacağı ve bu konudaki yapılacak ilerideki araştırmalara veri tabanı oluşturacağı öngörülmektedir.
Keywords : Deliryum, farmakolojik olmayan girişimler, önleme, hemşirelik bakımı