Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar ve gıda güvenliği

Authors : Asiye YILMAZ ADKİNSON, Necla ÇAĞLARIRMAK, A Zeki HEPÇİMEN

Pages : 594-604

Doi:10.26559/mersinsbd.1073353

View : 21 | Download : 53

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde artan nüfus ile birlikte küresel ısınma, iklim değişmeleri, köylerden kente göç hatta olası biyolojik savaşlar hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların tanımlanması ve mücadeleyi gerek hayvanlar arasında gerekse insandan hayvana bulaşmalarını azaltma ve önlemeyi gerekli hale getirmektedir. Zoonozlar yani hayvandan insana geçen hastalıklar ülkemizin içinde bulunduğu ekolojik koşullar ve diğer faktörlere bağlı olarak bu derlemede inceleme konusu olacaktır. Zoonoz hastalıklar içerisinde fekal orijinli koliform bakterilerin pek çoğu, tifo, tifüs, dizanteri hastalıkları, tüberküloz, Q humması, şarbon insert ignore into journalissuearticles values(anthrax);, tetanoz insert ignore into journalissuearticles values(clostridial disease);, listeriosis, toxoplazma, ruam, kuş gribi insert ignore into journalissuearticles values(avian influenza);, Hepatit A insert ignore into journalissuearticles values(Infectious hepatitis A-virus);, kuduz insert ignore into journalissuearticles values(rabies);, kırım kongo kanamalı ateşi insert ignore into journalissuearticles values(KKKA);, kist hidatik ve pek çok parazit enfeksiyonları insan ve hayvan sağlığını tehdit etmektedir. Yaklaşık 200 adet zoonoz hastalıkları vardır. Halk sağlığını ve gıda güvenliğini tehdit eden hatta biyolojik savaşlarda kullanılan unsurları yüzde seksenini teşkil eden zoonozlar toplum sağlığı yönünden veteriner hekim, tıp doktorları, gıda mühendisleri ve ziraat mühendisleri gibi ilgili meslek dalları arasındaki koordineli çalışmalar ile toplum sağlığı yönünden hatta ülkelerin güvenliği yönünden ele alınmalı ve koruyucu hekimlik halk sağlığı, gıda güvenliği gibi temel konular dahilinde değerlendirilerek gerekli önlemler sağlanmalıdır. Good Manufacture Practise insert ignore into journalissuearticles values(GMP); insert ignore into journalissuearticles values(İyi Üretim Uygulamaları); uygulanması kanuni bir zorunluluk olup gıda güvenliğini ilgilendiren zoonozlar içinde uyulması gereken disiplindir. Hazard Analysis Critical Control Points insert ignore into journalissuearticles values(HACCP); Kritik Kontrol Noktalarında Tehlike Analizleri ise gıda güvenliği temelinde uluslararası gıda standartlıdır. Önleyici yaklaşım ilkesi ve kritik kontrol noktalarını belirlenip sorunun çözülmesi güvenli gıda üretmeyi sağlar.
Keywords : Zoonoz, toplum sağlığı, gıda güvenliği, bulaşma