Sivas Folklorunda Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği ve Hayvansal Ürünlerin Değerlendirilmesi

Authors : Çağrı Çağlar SİNMEZ

Pages : 138-152

Doi:10.31020/mutftd.419215

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada, Sivas yöresinde büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ile hayvansal ürünlerin elde ediliş ve değerlendirilmesine yönelik folklorik bilgi ve uygulamaların ortaya çıkarılarak Türk halkbilimi envanterine katkı sağlanması amaçlandı. Çalışmanın materyalini, Sivas yöresinde hayvancılıkla uğraşan 102 kaynak kişiden yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak elde edilen veriler oluşturdu. Çalışma kapsamında elde edilen bu veriler “büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği” ve “hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi” başlıkları altında incelendi. Çalışmada, “ dölücek ”, “ sağsak ”, “ eşme ”, “ hezan ”, “ akbunluk ”, “ pernek ”, “ elçim ” gibi hayvan yetiştiriciliğinde kullanılan folklorik terimler yanında “ keşik gütme ”, “ örüm yayma ”, “ ediklemek ”, “ kular enemesi ”, “ kesme ”, “ buzağı tezemesi ” ve “ burma ” gibi birçok yetiştiricilik uygulamasının olduğu tespit edildi. Yörede hayvan boynuzlarından bıçak ve tarak gibi ev ve süs eşyalarının yapıldığı; koyun ve keçi kılından çorap, keçe, kepenek, halı, kilim, çuval, torba ve “ papak ” dokunulduğu ve hayvan eti ve sütünden kavurma,“ tike ”, “ köremez ”, “ taşağız ”, peynir, yağ ve yoğurt hazırlandığı belirlendi. Sivas yöresinde büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yayla-mera ya da ahır hayvancılığı üzerine yapıldığı, hayvanların büyük ölçüde geleneksel bilgilere dayalı yöntemlerle yetiştirildiği, yetiştiricilikte yöreye özgü folklorik kelime ve terimlerin kullanıldığı ve hayvansal ürünlerin ekonomiye ve el sanatlarına olumlu katkılar sağladığı belirlendi.
Keywords : Büyükbaş ve küçükbaş, hayvansal ürünler, hayvan yetiştiriciliği, Sivas yöresi