TÜRKÇE TIP ESERLERİNDE KADIN GENİTAL SİSTEMİ ANATOMİSİ ÜZERİNE: XIII.-XVIII. YÜZYILLAR

Authors : Ahmet ACIDUMAN, Berna ARDA

Pages : 29-43

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, Türk tıp tarihinde anatomi öğreniminin erken dönemi olarak kabul edilen ve “medrese dönemi” olarak adlandırılan devrede yazılmış bulunan tıbbi eserlerde yer alan kadın genital sistemi anatomisi konusundaki bölümlerin incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. On üçüncü ve on sekizinci yüzyıllar arasında yazılan ve içerisinde anatomi bölümü bulunan Türkçe tıbbi eserler ile yalnızca anatomi üzerine yazılan Türkçe eserler bu araştırmanın gerecidir. Bu eserlerde yer alan kadın genital sistemi anatomisi ile ilgili bölümler saptanmış ve bu bölümler çağdaş abeceye çevriyazıları yapılarak değerlendirilmiştir. Hekîm Bereket’in Tuhfe-i Mubârizî; Abdülvehhâb bin Yûsuf ibn-i Ahmed el-Mardânî’nin Kitâbu’l-Müntehab fî’t-Tıbb; Cerrâh İbrâhîm’in Alâ’im-i Cerrâhîn; Emîr Çelebî’nin Enmûzecü’tTıbb ve Şemseddîn İtâkî’nin Teşrîhü’l-Ebdân ve Tercemân-ı Kıbâle’-i Feylesûfân adlı eserlerinde kadın genital sistemi ile ilgili bölümler bulunmaktadır. Bu eserlerde yer alan kısıtlı anatomi bilgilerine koşut olarak, kadın genital anatomisine ait bilgilerin de çok az olduğu, ayrıntıdan uzak ve neredeyse isim düzeyinde bir bilgilendirme olduğu görülmektedir. Bu döneme ait kadın genital sistemi anatomisine dair en ayrıntılı bilgi içeren Türkçe yazma Şemseddîn İtâkî’nin eseri Teşrîh-i Ebdân olup, sadece anatomi üzerine yazılmış olan bu eserde İbn Sînâ’nın Kânûn’unda yer alan kadın genital sistemi anatomisi hakkındaki bilgileri Türkçe olarak özetlemiş görünmektedir
Keywords : Tıp tarihi, Osmanlı tıbbı, Kadın genital sistemi anatomisi