Soranus ve Sabuncuoğlu Tarafından Kadın Hastalıklarının Tedavisinde Kullanılan Bitkiler

Authors : Oya ÖGENLER, İlter UZEL, İsmail ÜN

Pages : 70-71

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2011-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Anadolu’da yaşamış, klasik tıp paradigmasının sırasıyla erken ve geç dönem temsilcileri olan Soranus’un “Gynaikeia” ve Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun “Cerrahiyetü’l Haniyye” eserlerinin kadın hastalıkları ve doğum ile ilgili bölümlerinde yer alan bitkiler sistematik olarak karşılaştırılmıştır. Çalışmamızda Temkin tarafından yapılan Gynaikeia’nın İngilizce çevirisi ile İlter Uzel tarafından tam metin olarak tıpkıbasımla karşılaştırmalı olarak hazırlanan Cerrahiyetü’l Haniyye ana kaynak olarak kullanılmıştır. İslam hekimleri üzerinde büyük etkisi olan Roma tıbbının son temsilcisi olan Paulus Aeginata’nın yedi kitaptan oluşan eseri ve İslam hekimi Zahravi’nin At-Tasrif adlı eserindeki kadın hastalıkları ve doğumla ilgili bölümler de çalışmamıza dâhil edilmiştir. Soranus eserini ebelerin kadın hastalıkları ve doğumla ilgili bilgi ve becerisini artırmaya yönelik yazmıştır. Dört ana bölümden oluşan Gynaikeia’da tedavi uygulamaları diyet, cerrahi ve farmakoloji şeklinde üç grup olarak değerlendirilebilir. Soranus’tan sonra gelen hekimler tarafından kaynak olarak kullanılan Gynaikeia XVI. yüzyıla kadar etkisini sürdürmüştür. Sabuncuoğlu’nun yalın bir Türkçe ile hekim ve cerrahlara yol gösterme amaçlı yazdığı Cerrahiyetü’l Haniyye içinde yer alan tedavi yöntemleri de klasik tıp paradigmasına uygun şekilde üç gruptan oluşmaktadır. Bitkilerden zengin bir coğrafyaya sahip Anadolu’da, yaşamış klasik tıp paradigmasının temsilcisi olan her iki hekimin tedavi yöntemlerinde kullandıkları bitkiler arasındaki farklar, bu süreçte meydana gelen değişimi yansıtması açısından önemlidir
Keywords : Soranus, Sabuncuoğlu, Kadın Hastalıkları ve Doğum