Humma’nın Anlamı, Tedavisi ve Ortaçağ İslam Dünyasında Humma Sebebiyle Vefat Eden Ünlü Şahsiyetler

Authors : Nil SARI, Mehmet KAVAK

Pages : 25-25

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2013-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ortaçağ İslam, Selçuklu ve Osmanlı tıbbında genelde ateşli hastalıklar anlamına gelen “humma” tabiri vücut ateşinin yükselmesine sebep olan bulaşıcı hastalıkların yanı sıra, zehirli hayvan sokmaları, alerjik reaksiyonlar, aseptik enflamasyon, güneş çarpması dâhil farklı rahatsızlıkları tanımlar. Humma türleri, “humma yevm” gibi özel isimler ile birbirinden ayırt edilirdi. Humma, bazı İslam halifelerinin ve Ortaçağ’ın ünlü hükümdarlarından bazısının ölüm sebebi olarak bildirilmiştir. Mesela, Emevi Halifesi Süleyman b. Abdülmelik 39-45 yaşlarında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 717);; Abbasi Halifelerinden Müstedî bi Emrillah 38 yaşında ve el-Me’mun 47 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 833);; Büyük Selçuklu Devleti Sultanlarından Melikşah 38 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 1092); ve Mahmud b. Melikşah 7 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 1094);; Irak Selçukluları Hükümdarı Sultan Mesud 43 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 1152);; Musul hâkimi Kutbeddin Mevdûd b. Zengî 40 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 1170); ve Mısır hâkimi el-Melikü’1-Azîz Osman b. Salâhaddin Yûsuf b. Eyyûb 57 yaşında insert ignore into journalissuearticles values(ölm. 1198); humma sebebiyle vefat etmişti. Abbasi Halifesi Mehdi ise 40 yaşlarındayken humma hastalığına yakalanmış , fakat iyileşmişti. Tıbb-ı Nebevi’de humma konusu ele alınmakta ve çeşitli tedaviler tavsiye edilmektedir. İslam döneminin ünlü hekimleri, mesela Huneyn ibni İshak, Taberî, İbn-i Sina vd. eserlerinde hummaya karşı çeşitli ilaç ve beslenme reçeteleri ile soğuk tatbiki gibi tedavi yöntemleri vermektedir. Osmanlı hekimleri, mesela Hacı Paşa da benzer şekilde kitaplarında humma bahsine yer vermiştir. Bu bildiride, hummanın değişik tanımları ve tedavi reçeteleri çerçevesinde humma konusu ele alınmakta; mikropların, antibiyotiklerin ve antihistaminik ilaçların bilinmediği dönemde hummaya yakalanmanın sonuçlarına değinilmektedir
Keywords : Humma, Tedavi, Ortaçağ İslam Dünyası