Muheẕẕebu’d-dīn b. Hubel el-Baġdādī’nin Kitābu’l-Muḫtārāt fī’ṭ-Ṭıbb’ında yaşlıların tedbiri üzerine

Authors : Ahmet ACIDUMAN

Pages : 115-123

Doi:10.31020/mutftd.649006

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2020-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada Selçuklular devrinde Ahlatşahlara, Artuklulara ve Zengilere hizmet etmiş olan hekim Muheẕẕebu’d-dīn b. Hubel el-Baġdādī insert ignore into journalissuearticles values(1122-1213);’nin Kitābu’l-Muḫtārāt fī’ṭ-Ṭıbb adlı eserinin yaşlıların tedbiriyle ilgili bölümünün incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada Muheẕẕebu’d-dīn b. Hubel el-Baġdadī’nin Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Kütüphanesi’nde bulunan Kitābu’l-Muḫtārāt fī’ṭ-Ṭıbb adlı eserinin matbu bir nüshası kullanılmıştır. Eserin birinci cildinde yer alan yaşlıların tedbiri ilgili bölüm Arapçadan Türkçeye çevrilerek çalışmanın bulgular bölümünde sunulmuş ve bu konu tıp tarihi literatürü ışığında tartışılmıştır. Bulgular: Yaşlıların tedbiri ile ilgili bilgilerin yer aldığı bölüm Kitābu’l-Muḫtārāt fī’ṭ-Ṭıbb ’da çocukların, gençlerin, orta yaşlıların ve yaşlıların tedbirinin ele alındığı “faṣlun fī tedbīri’l-insāni mine’ṣ-ṣıbyāni ve’ş-şubbāni ve’l-kuhūli ve’l-meşāyiḫ” başlığını taşımakta olup, yaşlıların tedbiri hakkındaki bilgiler bu bölümün sonunda yer almaktadır. Sonuç: Kitābu’l-Muḫtārāt fī’ṭ-Ṭıbb ’da yaşlıların tedbiri hakkında verilen bilgilerin humoral paradigmanın ilkeleri ile uyumlu olduğu ve ʿAlī b. el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye ve İbn Sīnā’nın el-Ḳānūn fī’ṭ-Ṭıbb gibi Orta Çağ’da İslam dünyasında tıbbın ana kaynakları olarak bilinen eserlerde yaşlıların tedbirinin ele alındığı bölümlerde yer alan bilgilerle oldukça koşutluk gösterdiği görülmektedir.
Keywords : İbn Hubel el Baġdādī, Kitābul Muḫtārāt fīṭ Ṭıbb, Yaşlıların tedbiri, Tıp tarihi