Kırsal Bölgede Yaşayan Hipertansiyonlu Bireylerin Öz Etkililik ve İlaç Uyumu

Authors : Nilüfer Emre, Burhan Poyraz, Aysun Özşahin, Tamer Edirne

Pages : 264-273

Doi:10.31020/mutftd.1549558

View : 18 | Download : 27

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Hipertansiyonda öz etkililik ve ilaç uyumu hastalık yönetiminin temel bileşenleridir. Bu çalışmanın amacı kırsalda yaşayan hipertansiyonlu hastalarda öz etkililik ve ilaç uyum durumlarının değerlendirilmesi ve etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel nitelikte olan bu çalışma Ekim-Aralık 2023 tarihleri arasında Denizli ilinde kırsal bölgedeki bir aile sağlığı merkezine başvuran 18 yaş üzeri, hipertansiyon tanısı almış hastalarda yapıldı. Verilerin toplanmasında sosyodemografik özellikler, öz bakımı değerlendirmek için hipertansiyon öz etkililik ölçeği ve ilaç uyumunu değerlendirmek için hipertansif hastalarda ilaca uyum öz etkililik ölçeği kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya 199 hasta dahil edildi. Katılanların yaş ortalaması 65,36 ± 12,04 olarak tespit edildi. Kadın oranı %64,3 ve evli oranı %70,9’dur. Hipertansiyon hastalarının hipertansiyon öz-etkililik puan ortalaması 49,01 ± 5,73, hipertansif hastalarda ilaca uyum öz-etkililik ölçeği puanın ortalaması 37,64 ± 8,28 olarak tespit edildi ve hipertansiyon öz etkililik ölçeği ile hipertansif hastalarda ilaca uyum öz etkililik ölçeği arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulundu (r=0,344; p=0,0001). Ayrıca obez hastalarda, kan basıncı takibi yaptırmayan, ölçüm kan basıncı değeri yüksek olan ve sigara kullanan hipertansiyon hastalarında öz etkililik puanı istatistiksel olarak daha düşük bulundu (p<0,05). Sonuç: Çalışmada hipertansiyon hastalarında öz etkililik ve ilaç uyumu ilişkiliydi. Obez hastalarda, kan basıncı takibi yaptırmayan, kan basıncı ölçüm değeri yüksek olan ve sigara kullanan hipertansiyon hastalarında öz etkililik puanı daha düşük bulundu. Hipertansiyon yönetiminde bu faktörlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Keywords : Hipertansiyon, Öz-etkililik, İlaç Uyumu, Kırsal, Aile Hekimliği