İbn Battûta Seyahatnamesinde Şazeliyye Tarikatı ve Adı Geçen Dervişleri

Authors : Mahmut Askeri KÜÇÜKKAYA

Pages : 693-708

View : 26 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İbn Battûta Seyahatnamesi dünya tarihi ve İslam kültürünün önemli eserlerindendir. Seyahatnamede birçok memleketin, coğrafya, din, kültür ve insan ilişkileri hakkında önemli bulguları bulmak mümkündür. İbn Battûta Seyahatnamesinde tasavvuf kültürü konusunda da bilgiler verilmiştir. Birçok tarikat ve dervişleri hakkında önemli bilgiler bulunmaktadır. Seyahatnamede adı geçen tarikatlardan bir tanesi de Şazeliyye’dir. Tarikatın kurucusu Ebu’l-Hasan Şazelî, Şazeliyye dervişleri hakkında bilgi verilmiş ve hizbü’l-bahr adlı dua metni seyahatnameye alınmıştır. Bu tasavvuf kültürü açısından önemli bir belgedir. İbn Battûta, gezdiği yerlerde tarikat mensuplarını ziyaret etmeye önem vermiş ve yanlarında misafir olarak kalmıştır. Şazeliyye tarikatının ilk dönem yayılış yerleri olan İskenderiye, Kahire, Suriye’de Şazeliyye dervişlerini ziyaret etmiştir. Mısır’da Ebu’l-Hasan Şazelî’nin türbesine uğramıştır. İbn Battûta, seyahatnamesinde dört dervişin Şazeliyye tarikatına mensup olduğunu bildirmiştir. Seyahatnamede tarikatları bildirilmeyip adı geçen dervişlerin, memleketleri, arkadaşları ve ders aldıkları şeyhlerin incelenmesinde beş dervişin daha muhtemelen Şazeliyye tarikatına mensup oldukları tespit edilmiştir. Seyahatnamede adı geçen ve tarikatları belirtilmeyen beş dervişin muhtemelen Şazeliyye tarikatına mensup olduklarının tespit edilmesi önemli bir unsur olmuştur.
Keywords : İbn Battûta Seyahatnamesi, Şazeliyye Tarikatı, Ebul Hasan Şazelî, Derviş, Hizbül bahr duası