Dövme Yaptırmayı, Kaş Aldırmayı ve Dişleri Ayırıp İnceltmeyi Yasaklayan Hadislerin, İllet ve Hikmet Açısından Değerlendirilmesi

Authors : Kazim YUSUFOĞLU

Pages : 113-136

Doi:10.51605/mesned.1205464

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm hukukunun ikinci kaynağı olarak kabul edilen sünnetin ortaya koyduğu hükümlerden biri de dövme yaptırmanın, kaş aldırmanın ve dişleri ayırıp inceltmenin yasaklanmasıdır. Bu yasağı aktaran rivâyetlere Abdurrazzak es-San\`ânî\`nin Musannef\`inden başlayarak kutub-i sitte de dâhil olmak üzere hemen hemen bütün hadis kitaplarında rastlamak mümkündür. Bu fiillerin hükmünü ifade etmek için kullanılan \`Rasûlullah insert ignore into journalissuearticles values(s.a.v); yasakladı\` ve \`Allah veinsert ignore into journalissuearticles values(ya); Rasûlullah lanetledi\` gibi ifadeler bir fiilin haram olduğunu göstermektedir. Bu sebeple fakihlerin büyük çoğunluğu bu fiillerin haram olduğunu savunmuşlardır. Abdullah b. Mes\`ûd, dövme yaptırmanın, kaş aldırmanın ve dişleri ayırıp inceltmenin haramlığını naklederken bu fiilleri Allah\`ın yarattığını değiştirmek olarak nitelemiştir. Fakihlerin çoğu bu nitelemenin Hz. Peygamber\`e ait olduğunu kabul etmiş ve bu fiillerin yasaklanma gerekçesinin \`Allah\`ın yarattığını değiştirmek\` olduğunu savunmuşlardır. Ancak söz konusu fiillerin hadis kaynaklarında \`Allah lanet etti\`, \`Rasûlullah lanet etti\` ve \`Abdullah lanet etti\` şeklinde üç farklı cümleyle rivâyet edilmesi, \`Allah\`ın yarattığını değiştirme\` nitelemesinin Hz. Peygamber\`e değil, İbn Mes\`ûd\`a ait olma ihtimalini ortaya çıkarmaktadır. İbn Mes’ûd’un sahâbi olduğu ve sahâbinin bireysel olarak beyan ettiği görüşlerin kabulü hususunda mezhepler arasında görüş ayrılığı bulunduğu göz önünde bulundurulursa söz konusu illet mansûs olmaktan çıkacaktır. İbn Âşûr, büyük günah için lanet kelimesinin kullanılmasını ve İslam hukukunda prensip olarak güzelleşme amacıyla vücut üzerinde bazı işlemlerin yapılmasının caiz olmasını gerekçe göstererek bu fiillerin illetinin \`Allah\`ın yarattığını değiştirmek\` olamayabileceğini ifade etmiştir. Ona göre dövme yaptırmanın, kaş aldırmanın ve dişleri ayırıp inceltmenin illeti, bu eylemlerin cahiliye döneminde iffetsiz kadınların ya da putperest kadınların sembolleri olmasıdır. İbn Âşûr\`un bu görüşü, Karâfî\`nin bazı değerlendirmelerinin yanı sıra bu fiillerin belli şartlar altında caiz olduğuna dair bazı fetvaların verilmesi ile desteklenmektedir. Hüküm illete dayalı olduğu için illetin belirlenmesine göre hüküm de değişecektir. Eğer illet Allah\`ın yarattığını değiştirmek olarak belirlenirse, illetin devam etmesi sebebiyle dövme yaptırma, kaş aldırma ve dişleri ayırıp inceltme ile ilgili yasak da devam edecektir. İllet sembol olarak kabul edilirse, hükmün devam edip etmeyeceği, bu fiillerin günah/günahkârların alameti olup olmadığına bağlı olacaktır. Eğer bu fiiller Müslüman toplumun geneli tarafından belirli bir günahın/günahkârların sembolü olarak kabul edilirse haram, aksi takdirde helal kabul edilecektir. Belirlenen illete göre farklı dövme çeşitlerinin hükmü de değişecektir. Buna göre bu fiillerin yasaklanma illeti Allah\`ın yarattığını değiştirmek olarak kabul edilirse, deri altına enjekte edilmeden kına, boya ve benzeri maddelerle deri üzerine yapılan süslemeler caiz kabul edilecektir. İlletin bu fiillerin iffetsizliğin sembolü olarak kabul edilmesi durumunda ise deri üzerine çizilen figürlerin belli bir günahı/günahkârları sembolize edip etmediği incelenecektir. Bu fiiller Müslüman toplumunun geneli tarafından batıl inanç ve ideolojilerin bir özelliği ya da Allah\`ın yasakladığı bir eylemin alameti olarak algılanıyorsa haram, aksi takdirde helal kabul edilecektir. Dövme yaptırmanın, kaş aldırmanın, dişleri ayırıp inceltmenin hikmeti illetine göre değişir. İllet Allah\`ın yarattığını değiştirmek olarak belirlenirse, hikmeti de sağlığa zarar vermek ve gerçeği gizleyerek insanları kandırmak olarak zikretmek mümkündür. Bu fiiller insanların sağlığına zararlı olduğu ve bunları yapanların gerçek yaşlarını gizlediği için Şâri\`, Allah\`ın yarattığını değiştirme gerekçesiyle bunları yasaklamıştır. İlletin bu fiillerin günahın/günahkârların sembolü olduğu için yasaklanması olduğunu kabul edersek, hikmeti günah/günahkârlar karşısında pasif duruma düşmekten kurtulmak ve bu fiillerin toplumda kargaşa ve huzursuzluğa yol açmasını engellemek olarak belirleyebiliriz.
Keywords : Hadis, Hikmet, İllet, Dövme yaptırmak, Kaş aldırmak, Dişleri inceltmek