Tarihsel/Toplumsal Apriori ve Ahd-i Zihnî/Hâricî Kavramları Üzerine Bir İnceleme

Authors : Mehmet ULUKÜTÜK

Pages : 51-64

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede anlamın salt kişinin kendi deneyiminde olduğuna yönelik solipsizmin iddialarına karşı olarak çağdaş Fransız felsefesinde Michél Foucault’un tarihsel/toplumsal apriori kavramıyla klasik Arap gramerinde edatlar bağlamında geçen ahd-i zihnî/hâricî kavramları arasında bir bağlantı kurmayı denedik. Söz konusu bağlantı kurmaktan maksadımız hem birbiri ile alakalı olduğunu düşündüğümüz ama hiçbir çalışmada aralarında bağlantı kurulduğunu göremediğimiz iki kavram arasında anlamlı bir bağlantının imkânını soruşturmak hem de anlamın tarihsel ve toplumsal olduğuna yönelik iddiaları söz konusu iki kavramla desteklemektir. Bunun yanında metinde solipsizme karşı olarak konumlandırdığımız ahd-i zihnî ile Ludwig Wittgenstein’ın dil oyunları, aile benzerlikleri ve yaşam formları arasında bir ilişki kurmaya çalıştık. Zira makalede göstereceğimiz üzere kelimelerin, dil oyunlarının dışında evrensel ve tarih üstü bir anlamı olmadığı, dil oyunlarının dil hakkında bir ahd-i zihnînin yani uzlaşmanın sağlanması olduğunu ortaya koymayı denedik. Buradaki uzlaşma ise salt düşünsel bir uzlaşma değil, yaşam biçimlerinin uzlaşmasıdır.
Keywords : tarihsel apriori, toplumsal apriori, solipsizm, ahd i zihnî, ahd i hâricî