Memler Üzerine Yeni Bir Değerlendirme

Authors : Kürşat MARAL

Pages : 119-136

Doi:10.51404/metazihin.1162533

View : 32 | Download : 26

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsana yönelik yaklaşımlar incelendiğinde, genel olarak onu diğer varlıklardan ayıran yanının gösterilmeye çalışıldığı görülür. Dawkins de bu bağlamda, insanın ayırıcı yanının onun “kültür” ortaya koyabilmesi olduğunu söyler ve bu yeni etkinliği “mem” kavramıyla açıklar. Mem, yeni bir eşleme biçimidir ve kültürel evrimi ifade etmek için kullanılır. Dawkins sonrası bu kavram üzerine ve kavramın ifade ettiği alana yönelik birçok çalışma yapılmıştır. Fakat bu çalışmalar, hemen hemen aynı sayılabilir. Çünkü ele alınan konular ve verilen cevaplar birbirine oldukça yakındır. Fakat bu cevaplar da belirli bir muğlaklığa yol açar. Örneğin memetik kuramlar, birçok olguyu mem olarak sınıflasa da bu olgular arasında ayrıma gitmemişlerdir. Bu da aslında bilimsel bir kuramla magazinel bir olgunun aynı kategoride değerlendirilmesi gibi sorunlara yol açar. Oysa gerek yayılma gerekse kalıcılık bağlamında bu iki mem aynı kategoride değerlendirilemez. İkinci olarak memetik kuramcıları, memetik evrimin nasıl gerçekleştiğine yönelik saptamalar yapmamıştır; oysa bir evrimden söz ediyorsak, bu evrimin nasıl gerçekleştiğinin de ortaya konulması gereklidir. Bu makalede, işte bu iki soruna, Wittgenstein’ın “dil oyunları kuramı”yla ilişkili bir biçimde yanıtlar aranacak ve yeni bir mem teorisi ortaya konulacaktır.
Keywords : mem, gen, sönen mem, kalıcı mem, potansiyel mem, makro memetik evrim, mikro memetik evrim