Kişi Özdeşliği Problemi: Devamlılık Koşuluna Eleştirel Bir Bakış

Authors : Yusuf Sincar

Pages : 81-98

Doi:10.51404/metazihin.1542000

View : 234 | Download : 156

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğumdan ölüme tüm değişimlerimize rağmen, doğal sezgilerimiz bizde hiç değişmeyen bir özü salık verir. İnsanda ölümsüz bir özün varlığına işaret eden bu inanç, tarihte oldukça geriye götürülebilir ve bu “öz” çoğu zaman ruh ile özdeşleştirilerek, ruhu olduğuna inanılan varlıklara aynı zamanda bir “benlik” atfedilir. Bu şekilde dini inanç zemininde başlayan benlik problemi, Locke ile felsefi zemine taşınmıştır. Hume ve Parfit’in de işlediği bu problem, mantıksal bir koşul olarak “devamlılık” ilkesine bağlanmıştır. Ancak \\\"devamlılık\\\" koşulu başlı başına bir problematiğe dönüştürülmemiştir. Tartışmalar, daima \\\"devamlılık\\\" koşuluna yüklenen farklı yorumlamalar çerçevesinde şekillenmiştir. Bu makalede, “devamlılık” koşulu Kripke’nin “katı belirleyiciler” (rigid designators) kavramı kullanılarak eleştirilecek ve “devamlılık” koşulunun sağlandığı mümkün bir evrende bilinçler tek düzey olmadığından dolayı kişi özdeşliğinin gerçekleşmediği bir senaryo tanıtlanacaktır. Ancak ondan önce, Hume ve Parfit’in ben’in varlığına yönelik şüphelerine, Descartes’ın özne/ben kanıtlaması ile cevap verilecek ve bu cevaplar sonucunda, kişi özdeşliği probleminde ben\\\'i şart koşmadan yapılan temellendirmeler eleştirilecektir.
Keywords : kişi özdeşliği, psikolojik devamlılık, bilinç, ben, meta-x, en iyi aday, katı belirleyici