Katharlar: Balkan Kökenli, Avrupa Ortaçağinda Katoliklerce Yakilarak Öldürülen Heretik Hiristiyan Dinî Hareket Üzerine Bir İnceleme

Authors : Halim IŞIK

Pages : 279-321

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizde çok tanınmayan, Hıristiyan Ortaçağ’ının Düalist-Gnostik bir tarikatı Kathar cemaati bu havzada yer alan dinî hareketler arasında en dikkat çekici özelliklere sahip olanıdır. Bu özellikleriyle Katolik Kilise tarafından heretik ilân edilen Katharlar, Tanrı algısı, vaftiz, İsa Mesih, Meryem, aslî günah, Kutsal Kitap gibi temel dogma ve pratiklerde uzlaşmaz duruşu ile Kilise’nin ultra husûmetinin hedefi olmuş, o döneme dek tarihin şahit olduğu en büyük katliamlara maruz kalmıştır. Papalık ve Engizisyon mahkemelerinin, liderlerinden taraftar kitlesine kadar yürüttüğü saldırılar sonucu binlerce bağlısını kurban vermiş olan Katharlar, Albigeois özel ismiyle anılan bir Haçlı seferinin cinayetleriyle tarihe en mazlum toplumlardan biri olarak geçmiş, haklarında “yakılarak öldürülmek” cezası uğradıkları zulmün yüzünü gösteren bir tanım olmuştur. Avrupa’da Bosna, İtalya, Sırbistan, Dalmaçya, Hırvatistan ve Fransa’nın özellikle Languedoc bölgesinde yerleşik hayat yaşayan Katharlar Ortaçağ uzmanlarına yoğun miktarda belge, kale, şato ve âyin pratikleri sunmuş; teolojik olarak Eski ve Yeni Ahid’de Düalizme işaret eden ifadeler üzerinde yoğunlaşmışlardır. Bu bağlamda bıraktıkları kültür miraslarında abdest ritüelinin icra edildiği çeşmeler, vaftizi tümüyle reddeden, yerine cemaate aidiyetini sembolize eden, isminin anlamıyla bütünleşen mutlak arınmışlık gerçeği consolamentum âyini ile hayatın içinde keşişliği teklif eden bir hareket olmuştur. 
Keywords : Katharlar, Katolik, düalist, gnostik, heretik