Şerhu Cümeli usûli’d-dîn’in Ebü’l-Hüseyin Muhammed b. Yahyâ el-Beşâğarî’ye Aidiyeti Meselesi

Authors : Yusuf ARIKANER

Pages : 1-26

Doi:10.5281/zenodo.4020963

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2020-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebû Seleme es-Semerkandî’nin Cümelü usûli’d-dîn eseri ile bu eserin şerhi olan Şerhu Cümeli usûli’d-dîn isimli eser Hanefî- Mâtürîdî geleneğinin ilk dö-nem klasikleri arasında bulunmaktadır. Metnin müellifinin Ebû Seleme es-Semerkandî olduğu bilinse de şerhin müellifi hakkında halen daha bir kesin-lik bulunmamaktadır. Bu çalışmada Şerhu Cümeli usûli’d-dîn’in müellifinin kimliği tespit edilmeye çalışılacaktır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Şerhu Cümeli usûli’d-dîn analizi üzerinden müellifin İbn Yahyâ olduğu hakkında bazı bilgilere ulaşılmıştır. İkinci bölümde ilk bölümde ulaşı-lan bilgilerden hareketle İbn Yahyâ’nın diğer eseri olan İsmetü’l-enbiyâ’dan başka müellifler tarafından yapılmış alıntılar ile bu eserin ihtisarı olan el-Müntekâ min ismeti’l-enbiyâ isimli eser karşılaştılmış ve iki eser arasındaki benzerlik oranı tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde el-Müntekâ min ismeti’l-enbiyâ ile Şerhu Cümeli usûli’d-dîn mukayese edilmek suretiyle Şerhu Cümeli usûli’d-dîn’nin Ebü’l-Hüseyin Muhammed b. Yahyâ el-Beşâğarî’ye ait olduğu delilleriyle ortaya konulmuştur. Dördüncü ve son bölümde ise Ebü’l-Hüseyin Muhammed b. Yahyâ el-Beşâğarî’nin hayatı ve eserleri hakkında kısa bir biyografi kaleme alınmıştır.
Keywords : İbn Yahyâ, Ebul Hüseyin Muhammed b Yahyâ el Beşâğarî, Cümelü usûlud dîn, Şerhu Cümeli usûlud dîn, el Münteḳâ min ismetil enbiyâ