Averroes’ Doctrine of Material Intellect in the Long Commentary on the De Anima of Aristotle

Authors : Musa DUMAN

Pages : 39-66

Doi:10.5281/zenodo.4604660

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2021-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :ibn Rüşd, Aristoteles’in akıl yorumunun, Ruh Üzerine’de ortaya konulduğu şekliyle, noksan olduğunun farkındaydı. Bu Aristoteles düşüncesinin anahtar bir boyutunun boşluklarla dolu olduğu anlamına geliyordu. İbn Rüd De Anima üzerine yazdığı şerhlerde bu boşlukları doldurmak için mükerrer girişimlerde bulunmuştur. İbn Rüşd için problem şuydu: “Eğer insanlar bedenli varlıklarsa, algıdan daha fazlası nasıl mümkün olacaktır?” İbn Rüşd nihayet Ruh Üzerine’ye Dair Büyük Şerh’te düşünme ve anlamanın heyulani aklın yeni bir tasavvurunda temerküz eden tam ve tutarlı bir açıklamasına ulaştığına inanır. Buna göre, faal aklın yanında, ayrıca sayı olarak bir ve tüm insanlar için ortak bir heyulani akıl vardır. Mevcut makale bu heyulani akıl fikrini tetkik etmektedir. Heyulani aklın, İbn Rüşd’de, tümel manaların üretilmesi ve tutulması için gerekli kişilerüstü, tikel-olmayan ve empirik-olmayan bir taşıyıcı olarak işlev icra ettiği gösterilmektedir. Bu fikri insani bilişsel deneyimin bedensel ve duyusal özelliklerini bilginin noetik ve kavramsal unsurları ile, esas itibariyle ontolojik bir açıklama çerçevesinde, tutarlı bir şekilde bağlantılayan ilginç bir varsayım olarak telakki edebiliriz.
Keywords : heyulani akıl, faal akıl, bilgi, deneyim, Ruh üzerine