Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) ve Sosyal Anksiyete: Komorbidite mi İlişkili bir Semptom mu?

Authors : Serap Doğan Aslan

Pages : 177-208

Doi:10.56720/mevzu.1586050

View : 48 | Download : 96

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal etkileşim ve iletişimde görü-lenyetersizliklerle, sınırlı, yineleyici ilgi ve davranışlarla karakterize edilen bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Heterojen bir grubu temsil eden ve yaygın-lığı giderek artan OSB, tanılanan bazı bireylerde OSB ile aynı anda farklı tanılar bazılarında ise yalnızca OSB tanısı söz konusu olabilir. Komorbidite, bireyde aynı anda iki ya da daha fazla durumun, bozukluğun bulunmasıdır. OSB olan bireylerde komorbid psikiyatrik bozukluklar en belirsiz konular-dandır. Sosyal anksiyete bozukluğu (SAB), OSB’de en çok görülen ve halen yeterince tutarlı bulgulara ulaşılamayan, tartışmalı psikiyatrik bozukluklar-dandır. OSB ve SAB’a ilişkin tartışmaların ana sorusunu “SAB’ın bir ko-morbidite mi yoksa OSB ile ilişkili özelliklerden birisi mi?”oluşturmaktadır. Bu temel sorunun yanıtı alanyazında yapılan çalışmaların azlığı, araştırma-cılar tarafından üzerinde yeterince durulmaması, OSB ve SAB semptomla-rının örtüşmesi, OSB popülasyonun heterojenliği, psikiyatrik bozuklukların içsel gözlemlere dayalı olabilmesi, nesnel ve güvenilir ölçümlerinin zorluğu, değerlendirme araçlarının sınırlılığı, uzman ve klinisyen yanlılığı gibi neden-lerle halen bulunamamaktadır. Oysa SAB’a ilişkin bilgi azlığı uygun müda-haleyi belirleme ve karar verme, yanlış ya da eksik tanılama, sosyal izolas-yon, sosyal yetersizlikler ve de bağımsızlaşmaya engel olmaktadır. Bu çalış-manın amacı OSB olan bireylerde SAB’ı “bir komorbidite mi yoksa ilişkili bir semptom mu?” sorusu odağında ele alarak alanyazındaki bilgileri, bulguları ve farklı görüşleri inceleyip mevcut tartışmaları özetlemek, bu konudaki belirsizliği gidermek ve uzmanlara, araştırmacılara, klinisyenlere bilgi ver-mektir.
Keywords : Otizm spektrum bozukluğu, otizm, anksiyete, sosyal anksiyete bozukluğu, komorbidite