İlk Üç Asırda Kırâatlerde Tercih Olgusu: Râvi ve İmam olarak Halef Örneği

Authors : Cafer Yıldız

Pages : 505-536

Doi:10.56720/mevzu.1476443

View : 107 | Download : 43

Publication Date : 2024-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân tilavetinde farklı vecihlere kaynaklık eden yedi harf hadisleri, barındırdığı “kolayınıza geleni okuyun” ifadesi gereğince tercih olgusunun da ortaya çıkışına zemin hazırlamıştır. “Tercih” olarak isimlendirilen bu seçme eylemi, kırâat ilminin oluşmasında esas teşkil etmiştir. Tercih süreci-nin bidayeti sahâbe devrine dayanır. Anlamsal muhtevası farklı olmakla birlikte bu süreç tâbiîn ve tebe-i tâbiîn devrinde de devam etmiş, İbn Mücâhid dönemine gelinceye kadar yaygınlık kazanmıştır. Kırâat imamları tabiîn ve tebe-i tabiîn dönemine tekabül eder. Bu dönemde birbirinden ma-hir on kırâat imamı birçok hocadan elde ettikleri rivayetlerden kendileriyle şöhret bulan kırâat vecihleriyle kıraatte ön plana çıkmıştır. Önemli ilim mer-kezlerinden Medine’de Nâfi ve Ebû Ca`fer, Mekke’de İbn Kesîr, Şam’da İbn Âmir, Basra’da Ebû Amr b. Alâ ve Kûfe’de Âsım, Hamza, Kisâî, Ya`kûb ve Halef gibi mümtaz imamlar kırâat ilminin öncüleri olmuştur. Bunlardan Halef, Kûfe’de hem Hamza kırâatini okutarak o kırâatin devamını sağlamış bir râvi hem de diğer hocalarından da okudukları arasından tercihte bulu-narak kendi kırâatini oluşturmuş imamdır. Çalışmamızda Halef’in râvi ola-rak rivayetleri ile imam olarak tercihleri arasındaki benzer ve farklı yönlerini ortaya koyup; kırâatlerin ciddiyetle ve sorumluluk duygusuyla nesilden ne-sile aktarılarak korunduğu fikrine katkı sunmak istiyoruz.
Keywords : Kırâat, Tercih, Halef, Rivayet, İmam