Emtia Vadeli İşlem Sözleşmesinde Nakdi Mutabakat ve “Îne Satımı” ilişkisi

Authors : Abdullah Onur

Pages : 729-761

Doi:10.56720/mevzu.1593561

View : 40 | Download : 39

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Emtia vadeli işlem sözleşmesi vadeli işlem borsalarında gerçekleştirilen her iki bedelin de vadeli olduğu sözleşmedir. Bu sözleşme, ikinci dünya sa-vaşı sonunda uluslararası para birimlerini Amerikan dolarına, doları ise altına bağlayan Brettoon Woods anlaşmasının sona ermesinin ardından kul-lanılmaya başlanmıştır. Zira anlaşma sona erdiğinde emtia fiyatlarında aşırı dalgalanmalar meydana gelmiş ve bu dalgalanmaların meydana getirdiği risklerden korunma amacı hasıl olmuştur. Sözleşme; teknik yapısından do-layı fiziki teslim, ters işlem ve nakdi mutabakat olmak üzere üç farklı şekilde sonlandırılabilmektedir. Bu sözleşmelerin nakdi mutabakatla sonlanması, taraflara daha az maliyetle emtianın fiyat riskinden korunma imkânı sağla-dığından oldukça önemlidir. Bu makale, nakdi mutabakatla sonlanan emtia vadeli işlem sözleşmesinin İslam hukukunda ele alınan îne satımına benzer-liğini değerlendirmektedir. Bu kapsamda vadede taraflar arasında takas yapılmasının îne satımına benzerlikte ne tür bir sonuç doğuracağı meselesi hususi olarak incelenmiştir. Böylelikle, emtia vadeli işlem sözleşmesinin faiz işlemi için bir hile olup olmadığı izah edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda konunun daha iyi anlaşılabilmesi için çalışmada ilk olarak emtia vadeli işlem sözleşmesinin nakdi mutabakatla sonlanmasına temas edilmiş ardından îne satımında takas konusu ele alınmıştır. Daha sonra nakdi mutabakatla son-lanan emtia vadeli işlem sözleşmesi ile îne satımı mukâyese edilmiştir.
Keywords : Emtia vadeli işlem sözleşmesi, Îne satımı, Nakdi mutabakat