Modern Arap Tiyatrosunda Makâmenin Etkisi

Authors : Adem Doğan

Pages : 631-665

Doi:10.56720/mevzu.1594099

View : 40 | Download : 60

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern Arap tiyatrosunun ilk örnekleri 1848 yılında Mârûn en-Nakkâş tarafından ortaya konulmaya başlandı. en-Nakkâş İtalya’ya yaptığı bir se-yahatte Avrupa tiyatrosu hakkında bilgi sahibi olmuş, memleketine döndük-ten sonra bu sanatı Arapçaya uyarlamaya çalışmıştır. Oldukça başarılı eser-ler ortaya koyan en-Nakkâş, böylece bir çığır açmış ve kendisinden sonra gelenlere bir örnek teşkil etmiştir. Hem en-Nakkâş hem de kendisinden son-ra gelenler her ne kadar Avrupa tiyatrosunu kendilerine örnek almışlarsa da Arap edebî zevkini ve dönemin temel yazın üslubunu göz ardı etmemişler-dir. Bunların başında şiir ve nesir karışımı metin ve secili üslup gelir. Bu un-surlar dönemin yazınında yaygın unsurlardı ve on asır boyunca Arap edebî mirasına damgasını vuran makâme sanatından geliyordu. Özellikle neokla-sik dönemde yaygın olan bu üslup, başta tiyatro sanatı olmak üzere tüm kurgu türleri üzerinde etkili olmuştur. Bu dönemde Arap tiyatrocular tür olarak Batılı bir formu kullanmayı tercih ederlerken, üslup olarak geleneksel bir tarzı kullanıyorlardı. Bu dönemin hem telif hem de tercüme çalışmaları-na bakıldığında bu etki açık bir şekilde müşahede edilmektedir. Bu çalışma-da neoklasik dönemde ortaya konulan tiyatro çalışmalarında makâme sana-tının bazı etkileri mercek altına alınmıştır.
Keywords : Modern Arap Edebiyatı, Tiyatro, Makâme, Üslup, Telif, Tercüme