SURRE ALAYLARI VE KABE ÖRTÜLERİ: NİĞDE MÜZESİ KABE ÖRTÜLERİ ÖRNEĞİ

Authors : Sibel YILDIZ KISACIK

Pages : 1-16

View : 27 | Download : 17

Publication Date : 2020-10-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözlüksel olarak, “içine altın ve para gibi kıymetli eşyaların yerleştirildiği kese” anlamına gelmekte olan surre ifadesi terimsel olarak her yıl hac dönemi öncesinde ramazan da Haremeyn-i Şerîfeyn halkına dağıtılması için yollanmakta olan para, altın ve diğer eşyaları ifade etmektedir. Surreler ve Kisvetü’ş-Şerife, Mahmil-i Şerif adı verilen özel olarak tasarlanmış ve süslenmiş prototip çadır içine konarak deve üzerinde Haremeyn-i Şerîfeyn bölgesine yola çıkarılırdı. Osmanlı Devleti`nde ilk defa Surre gönderen hükümdarın Çelebi Mehmed insert ignore into journalissuearticles values(1413- 1421); olduğu şeklinde genel bir kanaat olsa da bu padişahın babası Yıldırım Bayezid`in insert ignore into journalissuearticles values(1389-1402); de 791/1389 yılında Mekke ve Medine halkı için seksen bin altın gönderdiği tespit edilmiştir. Yavuz Sultan Selim Han 1516 yılında Ayasofya Caminde yapılan törenle, Hadim’ul- Harameyn’uş Şerifeyn insert ignore into journalissuearticles values(Mekke ve Medine’nin hizmetkarı); ünvanını almış ve Surre Alaylarının Haremeyne gönderilmesini sürekli hale getirmiştir. Kabe örtüleri insert ignore into journalissuearticles values(Kisvetü’ş-Şerife); kisve ve kuşak ve kapı perdesinden oluşmaktadır. Bu örtüler Şam, Kahire ve İstanbul gibi şehirlerde dokunmuşlardır. Yenisiyle değiştirilen Kabe örtülerinin bir bölümü İstanbul’a getirilerek kayda alınmaktaydı. Eski Kisvetü’ş-Şerife örtüleri XVI. yy.’ dan itibaren, Padişah ve Devlet erkanın yanı sıra ulemaların sandukalarının üzerine örtülmekte olup cami, dergah ve hastanelere gönderilmiştir. Kesikbaş Türbesinden, Niğde Müzesine aktarılan üç adet Kisvetü’ş-Şerife örtüsü olduğu tespit edilmiştir. Bu örtülerin iki adedi kisve diğeri de kuşak olarak değerlendirilmiştir. Bu araştırmayla Osmanlı Döneminde ki Surre Alayları ve Kabe Örtüleri çerçevesinde, Niğde Müzesinde bulunan Kabe Örtülerinin teknik, tasarımsal ve dönemsel değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmıştır.
Keywords : Surre, Kabe Örtüsü, Mahmil, Haremeyn i Şerîfeyn, Kaaba Cover