GİRESUN ESPİYE’DE BİR ORTA ÇAĞ SAVUNMA YAPISI; ANDOZ KALESİ

Authors : Ahmet Yuka

Pages : 158-177

Doi:10.55774/mikad.1591126

View : 44 | Download : 53

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Andoz Kalesi, Giresun ili Espiye ilçesinin batı çıkışındaki Yağlıdere’nin denize döküldüğü noktada bulunan 100 m yükseklikteki bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Çevreye hâkim konumda bulunan kalenin güneyinden Yağlıdere ve vadisi çok rahatlıkla gözetlenirken kuzey tarafından ise Karadeniz sahil şeridini gözetlemek mümkündür. Andoz Kalesi Yağlıdere ve vadisinin deniz tarafını kontrol altında tutmak için inşa edilmiştir. Kalenin herhangi bir kitabesi bulunmadığı için kesin olarak ilk ne zaman ve kimler tarafından inşa edildiği bilinmemektedir. Ancak yapının inşa tarihi ile ilgili en önemli bilgiler Periklis Triantaphyllides tarafından verilmiştir. Triantaphyllides yapının adını Antonios Kalesi (Aziz Antoni Kalesi) olarak adlandırmış ve kalenin 13-14. yüzyılda Trabzon Komnenos Devleti tarafından Türk akınlarına karşı kullanıldığını ifade etmiştir. Andoz Kalesi doğu, batı ve güney tarafı derin uçurumlarla çevrili kayalık alandan faydalanılarak inşa edilmiş olup kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen plan şemasına sahiptir. Tepe üzerinde anıtsal bir görünüme sahip olan kalenin, 147 m uzunluğundaki sur duvarları üzerinde beş adet burç yapısına yer verilmiştir. Ayrıca kale bünyesinde doğu sur duvarına bitişik bir mekân ile orta bölümde bir su deposu yer almaktadır. Andoz Kalesi’nin, 1997-1998 yılları arasında çevre düzenlemesi ve kaleye çıkışı sağlayan merdivenleri yapılarak sur duvarları restore edilmiştir. Bu çalışmada Karadeniz sahil şeridinde muhteşem bir manzaraya sahip olan Andoz Kalesi’nin tarihçesi ile plan ve mimari özellikleri üzerinde durulacaktır.
Keywords : Espiye, Kale, Aziz Antoni, Andoz, Orta Çağ