SANAT NESNESİ OLARAK CAM: MİLLÎ SARAYLAR İDARESİ BAŞKANLIĞI ENVANTERİNE KAYITLI REVZENLER

Authors : Belkıs Doğan

Pages : 127-151

View : 41 | Download : 53

Publication Date : 2024-12-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Revzenler, cam sanatının bir dalı olarak tarihî yapıları aydınlatan ve tezyin eden pencerelerdir. Türk-İslâm mimarisinin doğal aydınlatma araçlarından olan revzenler, gerek kurşun yerine alçı kalıpların kullanılması gibi teknik gerekse kemer formu ve süsleme motifleri gibi tezyinî özellikleriyle özgün bir kimliğe sahiptir. Mimarinin bütünü ile uyumlu ve İslâm medeniyetini meydana getiren düşünce dünyasından beslenen bir estetik kaygı ile düzenlenmişlerdir. Mimari yapılarda ve orijinal konumlarında günümüze ulaşan revzenler olmakla beraber restorasyon ve yenileme gibi sebeplerle bulundukları yapılardan sökülüp müzelere intikal eden revzenler de mevcuttur. Bu kapsamda Beykoz Cam ve Billur Müzesi, revzenlere ayrılan seksiyonu ile önemli bir yere sahiptir. T.C. Cumhurbaşkanlığı Millî Saraylar Başkanlığı envanterine kayıtlı olup müzede teşhir edilmeyen revzenler ise Topkapı Sarayı Aziziye depolarında muhafaza edilmektedir. Bu makalede Beykoz Cam ve Billur Müzesi ile Topkapı Sarayı Aziziye deposunda yer alan toplam on altı adet revzen form, teknik ve tezyinî özellikleri ile tarihlendirme ve imal edildikleri dönemin revzen yapımına açıklık getiren detayları bakımından incelenmiştir.
Keywords : Türk-İslâm Mîmarisi, Aydınlatma, Cam Sanatı, Millî Saraylar, Beykoz Cam ve Billur Müzesi, Osmanlı Revzenleri, Revzen-i Menkûş