AMERİKAN BELGELERİNDE ALPARSLAN TÜRKEŞ: KURGULAR VE GERÇEKLER

Authors : Mehmet Akif OKUR, Kürşat GÜÇ

Pages : 60-77

View : 23 | Download : 18

Publication Date : 2019-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet Dönemi Türk siyasal hayatının en önemli isimlerinden biri olan Alparslan Türkeş, taşıdığı önem itibariyle sadece Türkiye içinde değil, küresel düzeyde de yakından takip edilen bir aktör olmuştur. 37 yıllık aktif siyaset hayatı döneminde Türkeş’i en yakından takip eden devletlerden biri de ABD olmuştur. Bu çalışmada ABD’nin Alparslan Türkeş’e ve onun liderlik ettiği Milliyetçi Hareket Partisi’ne bakış açısının ne olduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda, gerek CIA’in gerekse de Türkiye’de görev yapmış olan ABD diplomatik misyon çalışanlarının raporları bu araştırmanın temelini oluşturmaktadır. 1960-1984 arası dönemi kapsayan 32 adet belge, tarihi bir gerçeği tüm çıplaklığıyla ortaya koymaktadır. Türkiye’de bilginin üretimi ve yayılması noktasında akademi ve basın çevrelerinin uzunca yıllar Türk milliyetçiliğinin düşmanı olan kesimlerce hegemonize edilmiş olmasından dolayı, Türkeş’in Soğuk Savaş döneminde ABD’nin yetiştirip yönlendirdiği bir aktör olduğuna ilişkin bir algı oluşturulmaya çalışılmıştır. Herhangi somut bir bilgi ya da belgeye dayanmayan bu algı oluşturma çabasının ne denli afaki olduğu bu çalışmada ele aldığımız belgeler aracılığıyla açıkça görülmektedir. Söz konusu belgeler göstermektedir ki Türkeş ve MHP, ABD tarafından Amerikan çıkarlarını Türkiye’de tehdit eden en önemli aktörler olarak işaretlenmiştir. Türkeş, Türk siyasetçiler arasında ABD’ye en fazla mesafeli ve temkinli yaklaşan aktör olmuş ve bu da Amerikalılar tarafından net bir biçimde müşahede edilerek belgelere dökülmüştür.
Keywords : Alparslan Türkeş, MHP, CIA