ABEZEK: ŞİİRSEL BİR KOREOGRAFİ

Authors : Barbaros ÜNLÜ

Pages : 297-306

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Karaçaylılar Kuzey Kafkasya’dan Anadolu’ya göçen topluluklar arasında Türkçe konuşan tek etnik gruptur. İlginçtir ki Türkçenin bir şivesini kullanmalarına rağmen, onların dans gelenekleri Türklere değil Kafkasyalı komşuları Adigeler’e benzemektedir. Kuzey Kafkasyalılar için dans etmek geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli bir sosyal dinamiktir. Çok tanrılı dönemlerin “Tsoppay” dansı günümüze kadar değişik isimlerle süregelmiş, Adige topluluklarında “Wuic” Karaçay toplumunda ise “Abezek” olarak bilinmiştir. Kuzey Kafkasyalı halklar “Khabze” toplumu olarak anılırlar. “Kabze” toplumdaki sosyal ilişkileri düzenleyen yazısız normlardır ve yaptırımları çok güçlüdür. Bu normlar dansta da kendisini hissettirir. Tarihsel, kültürel ve mitolojik arka planı incelersek Karaçay danslarının gözle görünmeyen yanlarını daha iyi okuyabilir, “Khabze”nin danslar yoluyla nasıl görünebilir hareketler düzlemine çıktığını anlayabiliriz. Günümüzde birçok Kafkas dansı “Khabze”, mitoloji, efsane ve yerel dans mirasının Rus koreografi sanatı ile ustaca harmanlanmasından oluşmuş cilalı ürünlerdir. Bu yazının öncelikli amacı profesyonel dans grupları değil Anadolu’ya yerleşen Karaçay halkında yaşayan dans geleneğini ve bu dansların şiirselliğini anlatmaktır. Bu çalışma Temmuz 1998 de Eskişehir- Yazılıkaya’da gözlemlenen Karaçay şenliğinde yer alan dans seremonisini açıklamaktadır
Keywords : Abezek, Karaçaylılar, Kafkasya, Dans, Wuic