SULTAN ABDÜLHAMİD DÖNEMİ OSMANLI DEVLETİNDE YABANCI İŞÇİLER: KARADAĞLILAR

Authors : Uğur ÖZCAN

Pages : 83-106

View : 22 | Download : 16

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :1878 Berlin Antlaşması’yla bağımsızlığını kazanan Karadağ’da, halkın bu fevkalade verimsiz topraklarda tek geçim kaynağı hayvancılıktı. O yıllarda kıtlıkla da karşı karşıya kalan Karadağlılar, çareyi işçi olarak, yurt dışına göçetmekte bulmuşlardı. Gittikleri yerlerin başında da Osmanlı Devleti geliyordu. Taşı toprağı altın diyerek İstanbul’a gelen Kardağlılar, bekçilik, amelelik, kuyuculuk gibi güç gerektiren işlerde çalışmışlardı. Örneğin köy bekçiliği ve orman bekçiliği, Karadağlılardan sorulur hale gelmişti. İstanbul Büyükçekmece’de ve oraya bağlı köylerde ve çiftliklerde bekçi olarak görev yapanların ekseriyeti Karadağlıydı. Bahçıvanlık Karadağlıların özellikle Bar Kazası İspeç Nahiyesindeki Karadağlıların rağbet ettikleri işsahasıydı. Geçimlerini sağlamak ve para kazanmak için İstanbul’a ve civar ülkelere giden Karadağlılar ekseriyetle taşçılık, kaldırımcılık, kuyuculuk, rençberlik gibi işsahalarını tercih ediyorlardı. Karadağlıların yoğun olarak çalıştığı bir diğer mekan ise hiç şüphesiz Zonguldak’daki Ereğli kömür madenleriydi. Meadin-i Hümayunun demiryolu tünelinde bu maden işçileri, Fransız sermayeli bir şirkete bağlı olarak çalışmışlardı. Hicaz demiryolunun yapımı sırasında da Karadağlıların rol aldığı görülmektedir. Bu projede çalışan dört yüz elliye yakın yabancı işçi, İtalyan ve Karadağlılardan oluşmaktaydı. Raylar için yol yapımı, tünel açma, kaya kırma gibi beden gücü gerektiren zor işlerde Karadağlıların önemli çalışmalar yaptıkları görülmektedir. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nde ekmek parası için çalışan Karadağlıların iş sahalarına değinilecek, onların yaşadıkları sıkıntılar ve bu sıkıntıların Osmanlı Karadağ ilişkilerine etkileri arşiv belgeleri ışığında irdelenecektir.
Keywords : Karadağ, Osmanlı Devleti, Ereğli Meadin i hümayun, Karadağlı işçiler