BOSNALI DİVAN ŞAİRLERİNDE MAHALLÎLEŞME

Authors : Alena ÇATOVİÇ

Pages : 160-169

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı edebiyatında mahallî konuların, Türkçe deyim ve atasözlerinin kullanılmasıyla ortaya çıkan bir süreç olarak değerlendirilen mahallîleşme son zamanlarda bilim çevrelerinde çok tartışılan bir konu olmuştur. Osmanlı edebiyatı üzerinde çalışan bilim adamlarının ulaştıkları genel sonuç, özellikle Osmanlı İmparatorluğu gibi çok dilli ve çok kültürlü bir devlet içinde millî bir dilin yaygınlaştırılması fikrinin eksik ve tartışılır olduğunu göstermektedir. Her ne kadar mahallîleşme süreci şiirde görülse de şairin öz Türkçe arayışı içinde olduğunda ısrar edilmesi anakronik bir yaklaşımdır ve bu olgu mahallîleşme sürecinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu süreç, Bosnalı Divan şairleri dahil olmak özere Osmanlı İmparatorluğunun farklı bölgelerinden gelen şairlerde dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Sâbit, Mezâkî, Osman Şehdî ve Hâtem gibi Bosnalı şairlerin eserleri, yerel konu ve deyimleri kullanmaları, yerel olay ve yer adlarına gönderme yapmaları bakımından incelenmektedir. Bu araştırma, Osmanlı edebiyatında farklı kökenlerden şairlerin aktüel olan edebî süreçlerden haberdar olduklarını ve içinde yer aldıklarını göstermektedir. Dolayısıyla, Osmanlı şiirinin değişik bölgelerden gelen şairlerin edebî ürünlerinin bir bütünü olarak algılanabileceğini ortaya koymaktadır.
Keywords : Bosnalı Divan şairleri, mahallîleşme, yerel konular, atasöz ve deyimler