BİR BALKAN MUHACİRİ: FİLİBELİ AHMED HİLMİ VE “HİKMET” GAZETESİNDE BALKANLAR

Authors : Ahmet KOÇAK

Pages : 252-273

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın devlet yönetiminde ve kültür hayatında Rumeli/Balkan kökenli çok sayıda önemli isim yer alır. Nitekim bu coğrafyada sadrazamlar çıkarmasıyla öne çıkmış Travnik insert ignore into journalissuearticles values(Bosna); gibi şehirler vardır. XIX. yüzyılın son çeyreğinde yaşanan büyük trajik hadiselerden birisi, 93 Harbi insert ignore into journalissuearticles values(1877); olarak da bilinen Osmanlı-Rus savaşıdır. Bu savaşta binlerce insan Balkanlardan, İstanbul’a, Anadolu’ya göç etmiş, mevsim şartlarının da etkisiyle binlercesi hayatını kaybetmiştir. Bu dönemde Filibe’den İstanbul’a göç etmek zorunda kalan isimlerden birisi de Türk kültür ve edebiyatının önemli isimlerinden Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’dir. Osmanlı coğrafyasının farklı bölgelerinde bulunan, bir ara Fizan’a sürgüne de gönderilen Filibeli, II. Meşrutiyet’ten sonra insert ignore into journalissuearticles values(1908); döndüğü İstanbul’da, vefatına kadar insert ignore into journalissuearticles values(1914); geçen kısa zamanda, bazısı tefrika halinde, kırka yakın kitap kaleme almış ve ondan fazla dergi ve gazete neşretmiş önemli bir isimdir. Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’nin 1910 - 1912 yılları arasında yetmiş yedi sayı olarak neşrettiği haftalık Hikmet gazetesi, “Sırât-ı Müstakîm” insert ignore into journalissuearticles values(Sebilü’r-Reşâd); ile beraber bütün Osmanlı coğrafyasını kucaklayan önemli yayın organlarından birisidir. Hikmet gazetesi sayfalarında, edebiyattan tarihe, felsefeden siyâsete kadar birçok konuya yer vermiştir. Bunun yanında, İslâm dünyasının yaşamakta olduğu olaylarla ilgili, Orta Asya, Afrika, Balkan ve diğer coğrafyalardaki müslümanlar hakkında okuyucularına bilgi aktarmayı da ihmal etmemiştir. Bu makalede, bugün Türkiye sınırları dışında kalan, doğduğu şehrin adıyla anılan Filibeli Ahmed Hilmi Efendi ve onun II. Meşrutiyet’ten sonra İstanbul’da neşrettiği Hikmet gazetesinde yayımlanan Balkanlarla ilgili yazılarının değerlendirmesi yapılacaktır
Keywords : Filibeli Ahmed Hilmi, Balkanlar Rumeli, Hikmet, dergi, gazete