SİVAS’TA BAĞLAMA YAPIMI VE USTALARI

Authors : Göktürk ERDOĞAN

Pages : 77-89

Doi:10.12981/motif.450

View : 24 | Download : 14

Publication Date : 2018-09-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Kökeni Orta Asya’ya dayanan ve Türk kültür tarihinde binlerce yıllık geçmişi olan bağlama çalgısı, geleneksel müziğimizin icrası ve aktarımında ayrıcalıklı bir yer teşkil etmektedir. Bugün Anadolu’da kullanılan geleneksel çalgılar arasında yaygın olarak icra edilen bağlama çalgısı, âşıklık geleneğinde olduğu kadar Alevi-Bektaşi müzik pratiklerinde de Sivas’ta yüzlerce yıllık birikimi ile icra edilmektedir. Söz konusu icra geleneğinin devamlılığı ve türkü dağarcığının nesilden nesle aktarılabilmesi açısından ise bağlama yapım geleneği, önemli bir yer tutmaktadır. Bu minvalde düşünüldüğünde Sivas, sahip olduğu geleneksel müzik kültürü sayesinde Anadolu’da pek çok âşığa/ozana ve icracıya yurt olmuş merkezlerden biridir. Çalışmanın araştırma sorusu “Sivas’ta bağlama yapım geleneği ne şekilde ve kimler tarafından devam ettirilmektedir?” üzerine kurgulanmıştır. Nitel araştırma yöntemleri ile alanda yürütülen bu çalışma, araştırmacı tarafından oluşturulan ve kaynak kişilerle yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formu ve gözlem gibi veri toplama teknikleri ile hazırlanmıştır. Çalışma, 30.11.2014 ve 20.12.2014 tarihleri arasında Sivas merkezde bağlama yapım ustaları olarak tespit edilen ve görüşme yapılan üç kaynak kişi üzerinden yürütülmüştür. Kaynak kişilerin bilgisi dahilinde isimler açık olarak zikredilmiştir. Araştırma sonucunda, Sivas’ta bağlama yapım teknikleri hakkında geleneksel birtakım püf noktalara ulaşılmış olmakla birlikte, mesleğin en önemli iki sorunu ortaya konulmuştur. Bunlardan birincisi çırak yetiştirme sürecinin bitme noktasına geldiği ikincisi ise bağlama yapım ustalarının icraya yönelik bir birikime sahip olamamalarından dolayı, mesleğe sadece üretici olarak dahil olabilmeleridir. 
Keywords : Sivas, bağlama yapım, bağlama ustaları, âşıklık, halk müziği