TÜRK, GÜRCÜ VE ERMENİ TARİHÇİLERE GÖRE ARDAHAN’DA HÂKİMİYET MÜCADELESİ

Authors : Erkan CEVİZLİLER, Mustafa ÖZYÜREK

Pages : 1223-1244

Doi:10.12981/mahder.639022

View : 26 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’nin kuzeydoğusunda bir serhad vilayeti olan Ardahan, Kafkasların Karadeniz’e açılan kapısı durumundadır. Bu jeopolitik öneminden dolayı tarih boyunca farklı medeniyetlerin hâkimiyeti altında bulunan Ardahan’da yaklaşık 4 bin yıllık Türk varlığı söz konusudur. Bu tarihi hakikat Ermeni ve Gürcü tarihçiler açısından tarihi gerçeklere aykırı olarak ele alınmaktadır. Ardahan’ın yüzyıllarca Türk hâkimiyetinde bulunması onlar tarafından göz ardı edilmekte ve buranın aidiyetinin kendilerinde olması gerektiği iddia edilmektedir. Özellikle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra şehre yoğun miktarda Ermeni nüfus yerleştirilerek bölge Ermenileştirilmeye çalışılmış, bu da Türk-İslam halk üzerinde olumsuz neticeler doğurmuştur. Rusların 1917 ihtilalinden sonra Ardahan’dan çekilmeye başlaması, burada yaşayan Ermeni ve Gürcülerin kendi silahlı kuvvetlerini oluşturmasına neden olmuş ve tarihi emellerini hayata geçirmek için yeni fırsatlar sunmuştu. Gürcü ve Ermenilerin paylaşamadığı bir yer olan Ardahan, nüfuz çatışma alanı olmuş ve bundan en fazla zararı Türk-İslam ahali görmüştür. Milli Mücadele Dönemi’nde, Türk kuvvetleri ileri harekâta başlayarak 23 Şubat 1921’de Ardahan`a girmişlerdir. 1921’in Mart ve Ekim aylarında imzalanan Moskova ve Kars antlaşmalarına göre, Ardahan bugün Türkiye`nin bir parçasıdır. Söz konusu çalışmada, konu ile ilgili Gürcistan ve Ermenistan’da yapılan çalışmalar da incelenerek, Ardahan’ın Türk, Ermeni ve Gürcü mücadelelerindeki önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kafkasya, Ardahan, nüfuz, mücadele, hakimiyet