II. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ VOGUE DERGİ KAPAKLARINDAKİ KADIN İMGESİ VE GİYİM ANLAYIŞI ÜZERİNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ÇÖZÜMLEME

Authors : Semay TANYER, Özlem ALP

Pages : 1539-1557

Doi:10.12981/mahder.784256

View : 28 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Moda yalnızca estetik bir anlayış biçimi olmayıp aynı zamanda güçlü yan anlamlar içeren, birçok alandan etkilenerek şekil alan ve sürekli değişen sosyo-kültürel bir olgudur. Özellikle büyük krizlerin yaşandığı savaş yıllarının moda ve giyim üzerindeki etkisi, kadın giyimindeki biçimsel ve estetik dönüşümün yanısıra zorunlu sosyolojik bir takım etkileri de beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın temel amacı Vogue dergisinin II. Dünya Savaşı dönemi kapaklarının göstergebilimsel açıdan incelenerek, savaşın kadın imajı, moda ve giyim üzerindeki yansımasını araştırmaktır. Aynı zamanda modanın sembolik ve yananlamlarla birlikte, dönemin etkisiyle nasıl şekillendiği belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın evreni II. Dünya Savaşı döneminde yayımlanmış olan 143 adet Vogue dergi kapağından oluşmaktadır. Örneklemi ise, özellikle Amerika’nın savaşta etkin olduğu 1942, 1943 ve 1944 yıllarından bir adet olmak üzere toplam üç adet dergi kapağı, amaçlı örnekleme yönetemiyle belirlenmiştir. Çalışmada Vogue dergi kapakları göstergebilimsel açıdan Roland Barthes’ın anlamlandırma şeması üzerinden incelenmiş, kapakta yer alan kadın fotoğraflarının yananlamları kültürel kodlar üzerinden, yazılı göstergeler ise kapak üzerindeki sloganlar incelenerek yorumlanmıştır. Dönemin moda ve giyim anlayışı üzerindeki etkisi ise metinlerarasılık kuramından modaya uyarlanarak Th. F. Broden tarafından oluşturulan giysilerarasılık kuramı üzerinden incelenmiştir. Sonuç olarak Vogue dergi kapaklarında kadın imgesinin; vatansever, yardımsever, barışçıl, fedakâr, en az erkekler kadar savaş döneminde etkin ve söz sahibi, göreve hazır, güçlü bir kadın profili yansıtıldığı görülmüştür. Savaşın kadın giyimi üzerinde büyük etkisi olduğu, sivil kıyafetlerde dahi haki, “Kızıl Haç’’ ve Amerikan bayrağı yansıtımı olarak beyaz, kırmızı, lacivert renklerinin kullanıldığı, özellikle ceket ve şapkalarda askeri üniforma etkilerinin görüldüğü, saç, makyaj ve aksesuarlarla birlikte maskülen ve feminen etkinin dengelendiği saptanmıştır.
Keywords : Moda, vogue dergisi, II dünya savaşı, göstergebilim, kadın giyimi