KOYALI TEVFİK ORHAN`IN EYVALLAH! ADLI ŞİİRİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Rawyar JABBARİ

Pages : 1690-1701

Doi:10.12981/mahder.794157

View : 22 | Download : 1

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :XX. yüzyılın ilk çeyreğinde Çağdaş Mezopotamya veya Irak Türkmen Edebiyatı’na özgün katkılar sunan Koyalı Tevfik Orhan dönemin önde gelen şair ve öykücülerinden biridir. Önceden Kerkük vilayetine bağlı Koya veya Osmanlı Dönemi’ndeki Köysancak isimli ilçe merkezinde devlet memuru olarak çalışan Celâl Beyefendi`nin erkek evladı olan Koyalı Tevfik 1905 yılında dünyaya gözlerini açmıştır. Eğitim-öğretim hayatının ilk aşamasını Erbil vilayetinde başarıyla tamamlayan Koyalı Tevfik, ortaokul tahsilini tamamlanması için Kerkük vilayetindeki İlmiye Mektebi’ne gönderilmiştir. Daha sonra liseye başlayan şair, hayat şartlarının zorluğundan dolayı lise tahsilini yarıda bırakmış ve 1924 tarihinde kendisini tamamen çalışma hayatına vermiştir. Çocukluğundan itibaren çeşitli halk kültürleriyle yetişen Koyalı Tevfik, toplumun gelenek-görenek ve adetlerini yakından gözlemleme fırsatı elde etmiştir. Edebî sahaya birkaç öyküyle giren Koyalı Tevfik Orhan, bu alanda kendini yeteri kadar başarılı bulmadığından çağdaş şiire yönelmiş ve bu alanda adından söz ettirerek şöhrete ulaşmıştır. Şair, kullandığı yeni tarz yaklaşım dil ve üslup teknikleriyle Çağdaş Mezopotamya veya Irak Türkmen şiirine yeni bir ufuk penceresi açan sanatçılardan sayılmaktadır. Şiirde yenilik arayışında olan Koyalı Tevfik Celâl Orhan`ın dili ve üslubu; açık, sade ve anlaşılırdır. Yaşadığı süre boyunca ne evlat ne de mal mülk sahibi olan şairin kaleme aldığı nazım ve çeşitli nesirleri günümüze kadar hâlâ hiçbiri kitaplaştırılmamıştır. Koyalı Tevfik Celâl Orhan, çok yönlü şair ve yazarlardan olduğu için ele aldığımız çalışma; Mezopotamya veya Irak Türkmencesi insert ignore into journalissuearticles values(Osmanlı Türkçesi); ile yazılan “Eyvallah!” başlıklı tefrika şiirini, Şerif Aktaş`ın; Şiir Tahlili insert ignore into journalissuearticles values(Teori ve Uygulama); eserinden hareketle inceleyecektir.
Keywords : Koyalı Tevfik Orhan, Koya, Irak Türkmen Şiiri, Eyvallah