SÜSLEYİCİ BİR GEREÇ OLARAK DÜĞME VE OSMANLI DÖNEMİNDE KULLANILAN ÖRME DÜĞMELER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Mine CAN

Pages : 1526-1538

Doi:10.12981/mahder.801401

View : 20 | Download : 3

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Giysiyi tamamlayan aksesuarlardan biri olan düğmenin eski çağlardan beri kullanıldığı bilinmektedir. Geçmişte düğme çok özen gösterilerek tasarım ve imalatı yapılan, giyilen giysileri tamamlayan, özel taşlar ya da altın, gümüş gibi değerli metallerden hazırlanan, kullanan kişinin statüsünü belirleyen ve sadece görünümünü değil kişiliğini de sembolik olarak gösteren çok önemli bir unsurdur. İnsanların giydikleri giysilerin üzerindeki düğmeler basit bir ilikleme aracı değil, gerçekten giyen kişinin zenginlik ve makam göstergesi olarak kabul edilmiştir. Tarih boyunca pek çok medeniyette olduğu gibi Osmanlı döneminde de düğme yapımına önem verilmiştir. Özellikle giyim kuşamı yönlendiren bir merkez olan Osmanlı sarayında servet ve kudreti temsil eden kişilerin son derece kıymetli kumaşlardan üretilmiş giysilerinde, elmas, yakut, firuze, yeşim ve zümrütten yapılmış düğmeler kullanılmıştır. Bunlar arasında altın veya gümüşten çekilen çok ince teller aracılığı ile örülerek oluşturulmuş olan düğmeler oldukça dikkat çekicidir. Bu düğmeler çoğunlukla dönemin karakteristik giysileri olan cepken, bindallı, üçetek gibi elbiselerde kullanılmıştır. Şekilleri yuvarlak ya da damla biçiminde olan düğmeler, kağıttan hazırlanan bir dolgu üzerine, sim ya da sırma kullanılarak özel bir örme tekniği ile oluşturulmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı döneminde düğmenin önemi ve özel bir örme tekniği ile hazırlanmış olan düğmelerin yapım özellikleri üzerinde durulmuş, ayrıca düğmenin tarihçesi hakkında da bilgi verilmiştir. Çalışmanın moda ve kültür tarihine ilişkin mirasın belgelenmesi ve el sanatları alanında bundan sonra yapılacak yeni araştırmalara kaynak oluşturması bakımından faydalı olacağı düşünülmektedir.
Keywords : Kültür, Osmanlı, El sanatları, Örme, Düğme