ŞAMAN SEMBOLLERİNİN İŞLEV VE ANLAM KODLARI

Authors : Kafiye Özlem ALP, Serviye MUTLU

Pages : 1008-1028

Doi:10.12981/mahder.952096

View : 24 | Download : 9

Publication Date : 2021-09-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Şamanizm, Orta Asya Türk topluluklarının uzun tarihsel süreçte oluşturdukları inanç, kültür ve yaşam tarzlarının bir evreni olarak ele alınabilir. Bu evren Şamanizmi oluşturan Gök-Tanrı inancı, tabiat kültü ve hayvan ana gibi temel unsurlar üzerine kurulmuştur. Bu temel unsurlar Şaman maddi ve manevi kültür ürünlerinde yer alan sembollerin işlev ve anlam kodlarının da temelini oluşturur. Kültürel temsil ve yapıların tamamı semboliktir. Özellikle kültürel unsurlar topluluğun ortak yaşam tarzını oluşturan çok önemli işlevler üzerine kuruludurlar. Bu bakımdan sembol yapılarının anlam ve kodlarını çözümlerken asıl olarak onların işlevsel yönlerine bakmak gereği vardır. Maddi ya da manevi, herhangi bir kültür ürününde yer alan bir sembolün işlevi, o sembolü oluşturan konu, mit, öykü, davranış, inanç ya da ritüelin içinden çıkar. Bu nedenle kültürel bir sembolü anlamak için önce o sembolü oluşturan temel kültürel unsurların toplumsal işlevlerine bakmak ve ardından, sözü edilen sembolün bu kültürel unsurların hangi işlevini karşıladığını anlamak gerekir. Bu nedenle denilebilir ki, bir sembolün işlevsel yönü, onun hem simgesel yönünü hem de biçim ve anlam kodlarını belirler. Bu çalışma Şaman sembolik unsurlarının işlevsel rollerinden giderek onların anlam kodlarına ulaşmayı amaçlamaktadır.
Keywords : Şamanizm, Sembol, İşlev, ritüel, anlam