BİR ARŞİV KAYDINA GÖRE ESMA SULTAN’IN ÇEYİZİNİN TESPİTİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Gülser Yardım, Sema Polat

Pages : 380-403

Doi:10.12981/mahder.1508214

View : 53 | Download : 48

Publication Date : 2025-03-19

Article Type : Review Paper

Abstract :İncelenen defter, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan TS.MA.d. 02386.0012.00 künyeli bir defterdir. İncelenen defter beş adet mikrofilm görüntüsüne sahiptir. Esma Sultan’ın çeyizinin yer aldığı sayfa 4 numaralı sayfadır. Defterde yer alan 1743 (1155 Zilhicce) tarihten anlaşıldığı kadarıyla incelenen belgede yer alan çeyizlerin sahibi III. Ahmed’in kızı Esma Sultan’dır. Belgede geniş bir eşya listesi bulunmaktadır. İlk olarak mutfak için hazırlanan eşyalara bakıldığında kap-kacaklar; sahan, tencere, tepsi, süzgeç, ibrik, leğen, lenger, kepçe, kahve ibriği, kahve askısı gibi gereçler bulunmaktadır. Genel olarak bu araçların bakır veya gümüşten yapıldığı tespit edilmiştir. Ev içi tekstil için hazırlanan ve çeyize dâhil edilen eşyalar ise minder, mak’ad, yastık, şilte, mefreş, sandık, gülabdan, nihâlî, cibinlik, kapı perdesi gibi eşyalardır. Bunun yanında çeyize eklenen aydınlatma gereçleri olarak şamdan ve mum mukavvası gibi eşyalar da mevcuttur. Minder, mak’ad, yastık gibi eşyalar için çeşitli kumaşlar ve işleme teknikleri kullanılmıştır. Bu kumaşlar atlas, çuka, diba, kadife, seraser gibi kumaşlardır. Kullanılan işleme teknikleri arasında yaygın olarak sırma işleme tekniği kullanılmış olmakla birlikte pesend, sûzenî, inci tarzında farklı işleme teknikleri de kullanılmıştır. Bunun dışında yenilenen ve tekrar kullanılmak üzere çeyize dâhil edilen eşyalar da vardır.
Keywords : Esma Sultan, III. Ahmed, Çeyiz, Kap-Kacak, Mefruşat